سبد خرید خالی است.
لاپاراسکوپی چیست و چه کاربردی دارد؟
لاپاراسکوپی چیست؟
تکنیک لاپاراسکوپی زیر مجموعه روش‌های آندوسکوپی می‌باشد. لاپ (Lap) پیشوندی برای ناحیه شکمی و Scopy به معنی مشاهده می‌باشد. بنابراین لاپاراسکوپی تکنیکی است برای مشاهده، بررسی و جراحی اعضای داخل شکم به صورت کم تهاجمی و با استفاده از لاپاراسکوپ. جراحی لاپاراسکوپی یک تکنیک جراحی کم تهاجمی مدرن است که در آن برش‌های بزرگی که در روش‌های جراحی مرسوم ایجاد میشود، نیاز نبوده و همین موضوع سبب شده که به عنوان یک روش کم تهاجمی شناخته شود. در ادامه با این روش جراحی بیشتر آشنا خواهید شد.
لاپاراسکوپی چگونه انجام میشود؟
۱- بیهوشی: این عمل معمولاً در بیمارستان‌ها یا مراکز جراحی تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی انجام میشود.
۲- وارد کردن گاز کربن دی اکسید به داخل شکم: قبل از شروع جراحی برای جلوگیری از صدمه به بافت‌های داخلی و همچنین تفکیک بهتر بافت‌ها، گاز دی اکسید کربن (CO۲) توسط یک تروکار کوچک به نام سوزن ورس و شلنگی که از دستگاه اینسوفلاتور (انتقال‌دهنده گاز) به انتهای آن متصل می‌گردد، داخل شکم تزریق میشود تا کاملا داخل فضای شکم را پر کند (باید دقت شود که میزان گاز خیلی زیاد نباشد که به جداره شکم صدمه وارد کند).
گاز CO۲ برای بدن بی خطر بوده و می‌تواند از طریق بافت، جذب و به وسیله سیستم تنفسی دفع شود. این گاز غیرقابل اشتعال است و از این نظر خطری به همراه ندارد؛ چون وسایل جراحی برقی به طور متداول در روش‌های لاپاراسکوپی استفاده می‌شوند.
۳-ورود ابزار مخصوص لاپاراسکوپی به شکم: عامل کلیدی این نوع جراحی استفاده از یک لاپاراسکوپ (وسیله مخصوص دیدن داخل بدن) است. لاپاراسکوپ از طریق ایجاد برش کوچکی در زیر ناف و یا کنار آن، توسط یک تروکار وارد بدن شده و امکان انجام معاینه و در صورت لزوم عمل جراحی را بدون نیاز به ایجاد برش بزرگ فراهم می‌کند. معمولا برش‌های کوچک (۵ تا ۱۵ میلی‌متری) روی سطح شکم ایجاد شده و سپس تروکارها از طریق آن شیار وارد شکم و لگن می‌شوند و در انتها توسط اینسترومنت‌های مخصوص، عمل جراحی انجام میشود.
۴-انجام عمل جراحی: بعد از ورود ابزار به بدن، جراح شروع به انجام اقدامات مدنظر می‌کند. در طول عمل جراحی، تصویر موضع عمل از طریق مانیتور قابل مشاهده بوده و بر اساس تصاویر، جراح و تیم جراحی عملکرد مناسب را صورت می‌دهند.
۵-خارج کردن ابزار و بخیه زدن برش‌ها: پس از انجام اقدامات لازم، ابزار لاپاراسکوپی از شکم خارج شده و محل برش‌ها بخیه زده می‌شوند.
- در گذشته و پیش از ظهور دوربین و سیستم ویدئویی این تصاویر مستقیما از چشمی لنزها مشاهده می‌شد. چشم جراح، مستقیم روی لنز قرار گرفته و از این راه، داخل شکم مشاهده می‌شد. پوزیشن (حالت ایستادن) جراح در این حالت موجب خستگی زودرس و صدمه به ستون مهره‌های ایشان می‌گردید. از سوی دیگر تماس چشم و صورت جراح با لنز موجب غیراستریل شدن لنز و احتمال آلودگی محیط جراحی می‌شد. همچنین با توجه به قرار گرفتن لنز در ظرف حاوی فرمالدهید برای ضدعفونی کردن و تماس چشم جراح با لنز می‌توانست موجب صدمه به چشم ایشان گردد.
مزایا
- جراحی کم تهاجمی
- کاهش دردهای بعد از جراحی
- کاهش زمان بستری شدن در بیمارستان (معمولا یک روزه)
- برگشت به فعالیت‌های روزمره در مدت زمان کوتاه
- برش‌های کوچکتر به معنای درد کمتر، از دست دادن خون کمتر و بهبودی سریعتر
- کاهش ریسک عفونت بعد از جراحی
- تاثیر روی زیبایی: اثر سوراخ بین ۵ تا ۱۵ میلی‌متر به مراتب کمتر از جراحی باز و به جای گذاشتن اثر جای زخم بزرگ است.
- کاهش ریسک ابتلا به بیماری فتق بعد از عمل نسبت به جراحی با برش بزرگ
- صرفه اقتصادی: اگرچه هزینه عمل در بیمارستان برای لاپاراسکوپی بیشتر از جراحی باز است؛ اما با در نظر گرفتن عدم نیاز به بستری شدن در بیمارستان به مدت طولانی‌تر و عدم نیاز به استراحت بیشتر در خانه، هزینه اقتصادی کمتری برای بیمار دارد.
معایب
- این تکنیک نیاز به تجهیزات خاصی دارد: قیمت وسایل و تجهیزات ظریف لاپاراسکوپی نسبت به جراحی باز، خیلی گران‌تر است.
- عوارض خاص لاپاراسکوپی: به عنوان مثال استفاده از گاز دی اکسید کربن که ممکن است به خصوص در عمل‌های طولانی مدت منجر به عملکرد نادرست بعضی از ارگان‌های بدن (مانند عروق، ریه و غیره) شود.
- ریسک آسیب رساندن به بافت‌های داخلی: زیرا تصویری که در مانیتور نمایش داده میشود، دو بعدی است اما جراحی در محیط سه بعدی انجام میشود. البته این اشکال با انجام جراحی زیاد و کسب تجربه برطرف میشود.
- نیاز به حداقل یک نیروی با تجربه کمکی علاوه بر پرسنل معمولی اتاق عمل: به دلیل استفاده از چند ابزار لاپاراسکوپی به طور همزمان
- نیاز به آموزش طولانی مدت و مهارت در جراحی
- احتمال عفونت و تحریک اندام‌های شکمی
نکات مهم برای قرار دادن پورت‌ها
محل قرارگیری پورت‌ها طبق یک استاندارد مشخص صورت می‌گیرد.
- پورت دوربین باید بین دو پورت دیگر که جراح از طریق آن‌ها عمل را انجام می‌دهد، باشد.
- پورت‌های کاری، نسبت به پورت دوربین در وضعیت خارجی‌تر قرار می‌گیرند.
- همه پورت‌ها باید حداقل ۸ سانتی‌متر از هم فاصله داشته باشند تا بین وسایل هر پورت تداخل ایجاد نشود.
وجوه تمایز بین روش لاپاراسکوپی و جراحی باز شکمی
- اندازه برش‌ها در این روش بسیار کوچکتر است و در نتیجه اثر آن روی پوست کمتر می‌ماند. مثلاً به جای یک برش ۲۰ سانتی‌متری در جراحی برداشتن کیسه صفرا به روش سنتی، در لاپاراسکوپی از ۲ تا ۵ برش ۵ تا ۱۰ میلی‌متری استفاده میشود.
- در این جراحی کم تهاجمی، خونریزی به حداقل رسیده و زمان بهبودی کاهش می‌یابد.
- دردهای بعد از عمل در لاپاراسکوپی کمتر است و بیمار بعد از مدت کوتاهی می‌تواند به زندگی عادی و روزمره خود برگردد.
چه جراحی‌هایی می‌تواند به صورت لاپاراسکوپی انجام شود؟
امروزه بسیاری از جراحی‌های رایج را می‌توان به روش لاپاراسکوپی انجام داد. اینکه آیا شما کاندید جراحی لاپاراسکوپی هستید یا خیر، کاملاً وابسته به نظر و صلاحدید جراح است. زیرا برخی از شرایط پیچیده ممکن است نیاز به جراحی باز داشته باشند. با این حال، جراحی لاپاراسکوپی به دلیل مزایای فراوانی که دارد، روش ترجیحی برای بسیاری از جراحی‌ها درنظر گرفته میشود که مهمترین آن‌ها عبارتند از:
- برداشتن کیست، فیبروم، سنگ و پولیپ
- برداشتن تومورهای کوچک
- بیوپسی
- جراحی اندومتریوز
- جراحی بازسازی مجرای ادرار و واژن
- ارکیوپکسی (جراحی اصلاح بیضه)
- رکتوپکسی (ترمیم افتادگی رکتوم)
- جراحی ترمیم فتق
- جراحی ضد رفلاکس مری (فوندوپلیکاسیون)
- جراحی بای پس معده
- کوله سیستکتومی (برداشتن کیسه صفرا)
- آپاندکتومی (برداشتن آپاندیس)
- کولکتومی (جراحی برداشتن روده)
- رزکسیون شکم پرینه (برداشتن رکتوم)
- سیستکتومی (برداشتن مثانه)
- پروستاتکتومی (برداشتن پروستات)
- نفرکتومی (برداشتن کلیه)
- …
عمل لاپاراسکوپی چقدر طول می‌کشد؟
یک جراحی لاپاراسکوپی ممکن است بین ۳۰ دقیقه برای یک جراحی تشخیصی ساده تا حدود ۳-۴ ساعت برای یک جراحی پیچیده طول بکشد.
آیا این روش ایمن است؟
لاپاراسکوپی یک روش معمول و ایمن است. مطالعات گسترده نشان داده است که میزان عوارض در لاپاراسکوپی کمتر از ۱٪ است. با این حال توجه داشته باشید که تمامی عمل‌های جراحی دارای درجاتی از خطر هستند. مهمترین راه برای کاهش خطر عوارض جراحی انجام آن توسط جراح مجربی است که به خوبی آموزش دیده و تجربه زیادی در این روش دارد.
آماده کردن بیمار برای جراحی
برای عمل‌های سنگین و گوارشی یک لوله دهانی- معده‌ای (سوند معده) داخل دستگاه گوارش و معده برای تخلیه احتمالی ترشحات وارد میشود و یک سوند ادراری برای تخلیه ادرار کار گذاشته میشود. البته اگر عمل جراحی سبک، مختصر و کوتاه مدت بوده و نیاز به بستری طولانی نداشته باشد، معمولا این کار انجام نمی‌شود.
در طول عمل برای تغییر موقعیت اعضای داخل شکم ممکن است نیاز به تغییر وضعیت تخت جراحی باشد؛ از این رو باید بیمار روی تخت ثابت و محکم نگاه داشته شود.
وسایل عمل جراحی باز باید در حین عمل حتماً در دسترس باشد؛ چون ممکن است مجبور شوند عمل لاپاراسکوپی را با لاپاراتومی ادامه دهند. در سال‌های جدید، ترکیب جراحی سنتی و لاپاراسکوپی مکمل یکدیگر شده‌اند.
قبل از لاپاراسکوپی چه کارهایی باید انجام شود؟
- انجام برخی آزمایشات خون معمولا یک هفته مانده به تاریخ عمل
- گرفتن وقت از بیمارستان
- حمام کردن در شب قبل از عمل
- پرهیز از خوردن و آشامیدن (حتی آب) از نیمه شب قبل از عمل
- ممکن است پزشک موارد دیگری را نیز دستور دهد.
بلافاصله پس از لاپاراسکوپی چه علائمی ممکن است مشاهده شود؟
به طور کلی، ممکن است یکی از علائم زیر را تجربه کنید:
- حالت تهوع
- خراش گلو (اگر لوله تنفسی گذاشته شود)
- درد شانه ناشی از گاز مورد استفاده برای مشاهده در طی لاپاراسکوپی
- احساس نفخ یا گاز گرفتگی
- خونریزی
بهبودی چقدر طول می‌کشد؟
این موضوع معمولاً بر اساس روش جراحی و شرایط بیمار به صورت فردی تعیین میشود. اکثر بیماران به مدت یک هفته پس از جراحی به داروهای مسکن نیاز دارند. ممکن است توصیه شود به مدت ۴ تا ۶ هفته از حمام کردن، ورزش‌های شدید یا بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. بسیاری از بیماران تصمیم می‌گیرند بعد از دو هفته با اجازه پزشک به سر کار بازگردند، مشروط بر اینکه کارشان از نظر فیزیکی سخت نباشد.
چه زمانی بعد از لاپاراسکوپی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت بروز هر یک از این عوارض زیر باید فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- تب
- قرمزی و خونریزی در محل برش
- استفراغ
- درد قفسه سینه
امتیاز کاربران
[تعداد نظرات: ۰ میانگین نمره: ۰]
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.