آشنایی با پلیت الکتروکوتر  

کوتریزاسیون به فرآیندی اطلاق می شود که در آن یک جریان مستقیم یا متناوب از یک الکترود رسانا عبور می کند و در نتیجه آن گرما ایجاد می شود. سپس از این گرمای تولید شده، جهت ایجاد هموستاز یا سوزاندن بافت بدن استفاده می شود. یکی از اجزای سیستم الکتروکوتر، پلیت کوتری می باشد که در ادامه به معرفی آن می پردازیم.

الکتروکوتر چیست؟

یکی از بزرگترین مشکلات حین جراحی، خونریزی قسمت های برش خورده و صدمه دیده می باشد و کنترل خونریزی یکی از موارد مهم و قابل تامل برای تیم جراحی محسوب می گردد.

برای کنترل خونریزی بسته به محل، میزان و شدت خونریزی از روش های گوناگونی استفاده می گردد. یکی از پرکاربردترین روش ها استفاده از جریان برق تنظیم شده برای سوزاندن رگ های در حال خونریزی می باشد که برای این کار از دستگاه الکتروکوتر استفاده می شود.

دستگاه الکتروکوتر در سال ۱۹۲۴ توسط Bovie جهت هموستاز حین عمل سرطان رکتوم به دنیای جراحی معرفی شد.

در این روش یک دستگاه ژنراتور، جریان برق تولید می نماید که برحسب نوع جراحی و میزان خونریزی های احتمالی شدت آن تنظیم می شود (شدت جریان در طول مدت جراحی بر حسب نیاز قابل تغییر و تنظیم می باشد). سپس از طریق یک الکترود جریانج هت سوزاندن  وارد موضع عمل گردیده و پس از انجام فرآیند از طریق الکترود یا قطب دیگر از بدن بیمار خارج می شود و به دستگاه بر میگردد تا در بدن بیمار مشکلی ایجاد ننماید.

موارد استفاده از روش الکتروکوتر  

جلوگیری از خونریزی حین عمل جراحی علاوه بر آن که برای بیمار امری ضروری و حیاتی است با توجه به جلوگیری از افزوده شدن حجم خون به محیط جراحی به جراح امکان می دهد تا ساختارهای بافت تحت عمل را به راحتی مشاهده نماید.

از الکتروسرجری و خاصیت هموستاتیک آن می توان برای عموم جراحی ها از جمله جراحی های باز و آندوسرجری عمومی، زنان، ارتوپدی، اورولوژی، قلب و عروق، مغز و اعصاب، گوش و حلق و بینی و همچنین جراحی های پوست و زیبایی برای سوزاندن، برداشتن و ترمیم زائده های پوستی استفاده کرد.

عملکرد دستگاه الکتروکوتر

سیستم الکتروکوتری علاوه بر استفاده جهت کنترل خونریزی برای برش بعضی از نسوج همچون زیرجلد، فاسیا و عضله نیز استفاده می شود. بنابراین این دستگاه دو نوع عملکرد خواهد داشت: استفاده از جریان جهت سوزاندن و کنترل خونریزی و نوع دیگری برای برش بافت ها.

روش های استفاده از دستگاه الکتروکوتر

در عموم جراحی ها از الکتروکوتر به دو روش جهت بند آوردن خونریزی ناشی از جراحی استفاده می شود:

راه اول که بیشترین موارد استفاده را دارد تحت عنوان الکتروکوتر مونوپلار (تک قطبی) شناخته می شود؛

در این روش جریان برق تنظیم شده دستگاه از طریق یک رابط و سیم به یک الکترود (عمدتا قلم کوتری) انتقال یافته و وارد بافت می گردد تا برش یا کواگوله (کنترل خونریزی) صورت پذیرد.

الکترود، عروق در حال خونریزی بافت را می سوزاند و به این ترتیب مانع خونریزی می شود و یا به برش بافت کمک می کند.

راه دوم در مواردی که خونریزی کم و نزدیک به نقاط و بافت های حساس می باشد استفاده می شود؛

در این روش باید از جریان برق خیلی ضعیف استفاده شود تا نسوج اطراف صدمه نبینند.

برای این منظور از روش دیگری برای استفاده از جریان الکتریسیته کمک گرفته می شود که اصطلاحاً روش بای پلار  نام دارد.

پلیت کوتری چیست؟

در روش مونوپلار اساس کار به این صورت است که پس از برش و یا انعقاد خون، جریان برق وارد شده به موضع جراحی از طریق یک الکترود و سیم دنباله آن به دستگاه بر میگردد تا داخل بدن نمانده و سوختگی ایجاد ننماید. این الکترود پلیت کوتری نامیده می شود.

در واقع در روش مونوپولار از یک صفحه فلزی (پلیت کوتری) و تماس آن با قسمت های مشخصی از بدن بیمار برای خروج جریان وارد شده استفاده می شود. امروزه صفحه های فلزی قدیمی جای خود را به صفحه پلیت های یکبار مصرفی که از چند قسمت و لایه تشکیل شده اند، داده است. لایه چسبنده برای اتصال بهتر با بدن بیمار و تثبیت روی آن، صفحه فلزی برای انتقال جریان به دستگاه و یک لایه رسانا و ژلاتینی برای انتقال جریان از بدن به صفحه فلزی و جلوگیری از سوختگی سطحی.

پلیت الکتروکوتر یکبارمصرف قابلیت انعطاف پذیری بالایی داشته و به راحتی روی پوست بیمار می چسبد و سطح تماس مناسبی برای عبور جریان الکتریکی ایجاد می کند.

انواع پلیت الکتروکوتر در روش مونوپلار

در روش مونوپولار، پلیت الکتروکوتر به دو نوع دو لبه (دو قطبی) و یک لبه (تک قطبی) تقسیم بندی می شود. همچنین بر اساس سن و وزن بیمار در سه گروه نوزادان، اطفال و بزرگسالان تولید و عرضه می گردند.

پلیت های یکبارمصرف به سه سایز نوزاد برای وزن زیر ۵ کیلوگرم، اطفال برای وزن کمتر از ۱۵ کیلوگرم و پلیت بزرگسال برای بالاتر از ۱۵ کیلوگرم تقسیم می شوند.

باید توجه داشت که استفاده از پلیت بزرگتر برای وزن کمتر بجز اشغال فضای بیشتر روی سطح بدن مشکل خاصی ایجاد نمی نماید. اما استفاده از پلیت کوچکتر برای وزن بالاتر ریسک بالایی داشته و ممکن است به دلیل افزایش مقاومت، سوختگی ایجاد نماید.

در نوع تک قطبی (یک لب) همانطور که از اسم آن مشخص است از یک صفحه فلزی استفاده شده و یک تکه است و جریان ورودی در سطح پلیت جمع و از دنباله تک آن خارج میگردد (عمدتا برای دستگاه های الکتروکوتری قدیمی تر استفاده می شود).

بیشتر دستگاه های کوتری جدید دارای قابلیت افزوده ای هستند تا بتوانند ایمنی بیشتری برای انتقال جریان فراهم کنند و آن استفاده از دو قطب و دو راه برای خروج جریان از بدن و انتقال به دستگاه می باشد تا چنانچه به هر دلیل قطبی از کار افتاد و درست کار نکرد، قطب دیگر عمل انتقال جریان را انجام داده و خدشه و صدمه ای ایجاد نگردد.

موارد احتیاط هنگام استفاده از پلیت و رابط پلیت الکتروکوتری

جراحـی ایمـن بـا دسـتگاه الکتروکوتر علاوه بر کیفیت و کارآیی دستگاه به آشنایی اپراتور با نکات ایمنی نیـز بـستگی دارد. به منظور دستیابی به ایمنی بیشتر و کاهش سوختگی های ناشی از الکتروکوتر، دستور العملی توسط کارشناسان متخصص این زمینه ایجاد شده است. در ادامه به مواردی از آن که مرتبط به پلیت الکتروکوتری می باشد اشاره می کنیم.

• کابل های الکتروکوتر باید دور از بیمار و کابل های مانیتور قرار داده شوند و از حلقـه شـدن کابـل هـا خودداری شود.
• پلیت قبل از استفاده مورد بازرسی قرار گیرد تا از پلیت های دارای فرورفتگی، چروک شـدگی یا خمیدگی در سطح پلیت استفاده نگردد. این ایراد ها می توانند نقاطی با چگالی جریان بالا ایجاد کنند که منجـر به سوختگی خواهد شد.
• جنس و ابعاد پلیت، باید متناسب با توان خروجی انتخاب شود. در غیر اینصورت ممکـن اسـت در اثر افزایش چگالی جریان در محل تماس، سوختگی ایجاد شود.
• ابعاد پلیت باید متناسب با سن بیمار (مخصوص اطفال ،کودکان و بزرگسالان) استفاده شود.
• محل قرار گیری پلیت نزدیکترین مکان به محل مورد جراحی باشد تا جریان الکتریکـی کوتـاهترین مسیر را طی کند و در این مسیر، جریان از قلب و شش ها عبور نکند.
• مطمئن شوید که پلیت دارای اتصال محکم و ثابت با پوست می باشد و تمام سطح چـسبنده پلیـت مورد استفاده قرار می گیرد.
• پلیت در محلی عضلانی (مانند باسن یا کشاله ران) نزدیک به محل مورد جراحی قرار گیرد. از قرار دادن پلیت روی عروق خونی بزرگ زیر پوستی و استخوان ها اجتناب شود.
• لبه های پلیت، در محل هایی که سطح تماس عضو کم است (مانند بازو و عضلات پشت ساق پا) قـرار نگیرد.
• در صورت وجود قطعات فلزی داخل بدن بیمار، محل قرارگیری پلیت به گو نه ای انتخاب شود که جریان از این قطعات عبور نکند.
• اتصال پلیت به بدن بیمار، هنگام جابجا کردن بیمار، مجددا کنترل شود.
• از انباشته شدن مایع، بخصوص نزدیک پلیت جلوگیری شود.
• مایعات جمع شده در زیر بیمار و گودی های بدن قبل از استفاده از دستگاه خشک شود. همچنـین در حین عمل، نقاطی از بدن را که تعرق زیاد دارند این مایعات جمع شده ، با حوله خشک نگه داشته شود.
• بعد از هر عمل و نیز قبل از عمل بعد، دستگاه الکتروکوتر و لوازم آن مورد بازبینی قرار گیرند، تا کابل رابط های دارای عایق و اتصالات آسیب دیده مورد جایگزینی یا اصلاح قرار گیرند.
• از آنجایی که پلیت کوتری در زمان عمل زیر شان های جراحی قرار می گیرد و قابل رویت نمی باشد، چنانچه مشکلی هم داشته باشد معمولا تا پایان جراحی و زمان انتقال بیمار از اتاق عمل این موضوع مخفی می ماند. همچنین، ممکن است موجب سوختگی بیمار گردد، پس می بایست در کیفیت، سایز و نصب آنها خیلی دقت شود.

روش استفاده از پلیت کوتری

• ابتدا محل نصب پلیت را مشخص می کنیم.
• محل مورد نظر می بایست شیو (اصلاح موهای زائد) شود تا هیچ موی زائدی روی پوست باقی نماند (موهای سطح پوست علاوه بر جلوگیری از تماس کامل پلیت به پوست، در صورت تماس با صفحه فلزی احتمال سوختگی ایجاد می کنند).
• سایز پلیت را با توجه به وزن بیمار انتخاب و از بسته خارج می کنیم.
• سپس صفحه پلیت در محل مورد نظر و مناسب بطور کامل و صحیح نصب می شود.
• سیم رابط از محل کلیپس به آن متصل می شود تا پس از پوشش کامل موضع جراحی و بیمار، کانکتور انتهای سیم رابط به دستگاه متصل شود.

مهم ترین آیتم های کیفی در مورد پلیت کوتر

• سطح صاف و صیقلی فلز
• کیفیت مناسب ژل (تازگی و لزج بودن)
• پخش شدن کامل روی صفحه و ادامه کامل آن تا روی چسب و پوشش کامل لبه های فلز
• چسبندگی مناسب و عدم حساسیت زایی چسب فوم
• بسته بندی تکی و مناسب برای حفظ رطوبت ژل