سبد خرید خالی است.
دستگاه ساکشن چیست و در چه مواردی استفاده میشود؟
در مراکز درمانی، دستگاه‌های پزشکی نقش مهمی در مراقبت از بیمار ایفا می‌کنند. یکی از این دستگاه‌ها، دستگاه ساکشن است. دستگاه ساکشن ابزاری ضروری است که توسط متخصصان برای جذب و مکش مایعات و ترشحات از محیط جراحی و یا راه تنفسی بیمار استفاده میشود. این مقاله به بررسی عملکرد، انواع و کاربردهای دستگاه ساکشن می‌پردازد و نقش حیاتی آنها در حفظ سلامت و راحتی بیمار را برجسته میکند.
دستگاه ساکشن چیست؟
دستگاه ساکشن که با نام آسپیراتور نیز شناخته میشود، نوعی دستگاه پزشکی است که با ایجاد فشار منفی سبب از بین بردن انسدادها و خارج کردن مخاط، بزاق، خون یا ترشحات از حفره‌های بدن بیمار (ریه، دهان، شکم و حتی جمجمه) میشود. این دستگاه معمولاً در بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و آمبولانس‌ها برای کمک به درمان و مدیریت شرایط تنفسی، روش‌های جراحی و مراقبت از زخم استفاده میشود.
عملکرد دستگاه ساکشن
دستگاه ساکشن علاوه بر رفع انسداد، چندین کاربرد مهم دیگر نیز دارد که عبارتند از:
- جلوگیری از آسپیراسیون ریوی
- جلوگیری از برگشت مایعات به بدن
- تسهیل تنفس
- توقف رشد میکروارگانیسم ها
- فراهم کردن دید کافی برای پزشک
دستگاه ساکشن در چه مواقعی کاربرد دارد؟
- از دستگاه ساکشن برای حذف خون، بزاق، استفراغ یا سایر ترشحات از راه‌های هوایی استفاده میشود تا بیمار بتواند نفس بکشد و عفونت باکتریایی نیز رخ ندهد. در واقع از ساکشن برای حذف مایعات از راه‌های هوایی برای تسهیل تنفس و جلوگیری از رشد میکروارگانیسم‌ها استفاده میشود.
- در طول عمل‌های جراحی میتوان از دستگاه ساکشن برای تخلیه خون و مایعات از موضع عمل استفاده کرد تا دید واضح و بدون مانعی برای جراح فراهم شود. به این ترتیب، این دستگاه به حفظ یک محیط استریل و افزایش دقت جراحی کمک میکند.
- دستگاه ساکشن برای حذف بزاق اضافی، آب و مواد زائد از دهان در طی اقدامات دندانپزشکی مانند جرم گیری یا پر کردن استفاده میشود. این کار به شفاف و خشک نگه داشتن حفره دهان کمک میکند که باعث بهبود دید و کاهش خطر عفونت میشود.
- از این دستگاه هنگامی که بیمار حین بیهوشی استفراغ یا تشنج میکند نیز استفاده میشود.
- دستگاه‌های ساکشن با حذف ترشحات اضافی از محل زخم یا جراحی، نقش حیاتی در مراقبت از زخم دارند. این امر باعث بهبود سریعتر زخم، کاهش خطر عفونت و افزایش راحتی بیمار میشود.
- دستگاه‌های ساکشن ممکن است در روش‌هایی مانند لوله گذاری داخل نای و تراکئوستومی استفاده شوند.
تاریخچه
اولین دستگاه ساکشن یا آسپیراتور معمولی توسط یک متخصص قلب به نام پیر کارل ادوارد پوتین در سال ۱۸۶۹ معرفی شد. آسپیراتور او یک دستگاه دستی بود که از پمپی برای تخلیه مایعات از قفسه سینه استفاده می‌کرد و هدف آن جلوگیری از نارسایی قلبی بود. هنگامی که الکتریسیته رایج و قابل اعتماد شد، پزشکان از دستگاه‌های دستی به سمت دستگاه‌هایی که با انرژی الکتریکی مکش را انجام می‌دادند، متمایل شدند. با این حال تا اواخر دهه ۱۹۷۰، آسپیراتورها بسیار بزرگ بودند و اغلب به طور دائم به دیوار چسبانده می‌شدند.
انواع دستگاه ساکشن
با گذشت زمان، بسیاری از انواع دیگر آسپیراتورها اختراع شدند. امروزه انواع مختلفی از دستگاه‌های ساکشن برای استفاده در بیمارستان‌ها در دسترس است. در ادامه سه دسته کلی دستگاه های ساکشن را معرفی می‌کنیم:
- دستگاه ساکشن دستی: همانطور که از نام آن پیداست، این دستگاه بدون استفاده از برق و باتری کار میکند و طراحی آنها میتواند به سادگی وسیله‌ای باشد که برای بیرون راندن مخاط از حفره بینی کودک استفاده میشود. آنها اغلب در شرایط اضطراری استفاده می‌شوند؛ زیرا برای عملکرد نیازی به برق ندارند و معمولا کوچک و قابل حمل هستند. با این حال، استفاده از دستگاه ساکشن دستی به طور مداوم و در مدت زمان طولانی دشوار است.
- دستگاه ساکشن ثابت یا دیواری: برای چندین دهه، دستگاه‌های ثابت رایج‌ترین دستگاه‌ها بودند؛ زیرا قابل اعتماد، مؤثر و سازگار هستند. این دستگاه‌ها اغلب در بیمارستان‌ها یا در آمبولانس‌ها نصب می‌شوند و برای کارکردن به منبع تغذیه ثابت نیاز دارند. دستگاه‌های دیواری توسط تیم‌های پزشکی به عنوان یک روش استاندارد در طول جراحی استفاده می‌شوند.
- دستگاه ساکشن قابل حمل: یک دستگاه ساکشن قابل حمل به گونه‌ای طراحی شده است که بتوان آن را به راحتی از یک مکان به مکان دیگر منتقل کرد. برخی از این دستگاه‌ها با باتری کار می‌کنند، سبک وزن هستند و کار با آنها آسان است. با توجه به ماهیت قابل حمل آنها، این دستگاه‌ها نجات دهنده‌های بالقوه‌ای در مواقع اضطراری مانند تصادفات، در اتاق عمل و بخش‌های ویژه هستند و به همین دلیل محبوبیت زیادی دارند.
این‌ها برخی از انواع رایج دستگاه‌های ساکشن هستند. انتخاب دستگاه به نیازهای خاص بیمار بستگی دارد. نکته مهمی که می‌بایست به آن توجه داشت آن است که دستگاه‌های ساکشن دستی، دیواری و قابل حمل همگی جایگاه خود را در یک مرکز درمانی مدرن دارند. هر یک نقاط قوت خاص خود را دارند و متخصصان پزشکی ممکن است از انواع مختلفی از دستگاه‌های ساکشن در طول مراحل مختلف درمان استفاده کنند.
اجزای مختلف دستگاه ساکشن
به منظور ایجاد فشار منفی و حذف ترشحات، دستگاه‌های ساکشن به چند فناوری کلیدی متکی هستند. در اینجا لیستی از متداول ترین اجزای یک دستگاه ساکشن را داریم:
۱-منبع تغذیه: منبع تغدیه شامل باتری و سیم برق می‌باشد. دستگاه‌های ساکشن قابل حمل با باتری‌های قدرتمند مجهز شده‌اند تا اطمینان حاصل شود که می‌توانند عملیات مکش را در زمانی که منبع تغذیه قابل اعتمادی در دسترس نیست، ارائه دهند.
۲-پمپ خلاء: پمپ خلاء اغلب در داخل آسپیراتور قرار دارد. این پمپ همان چیزی است که باعث ایجاد فشار منفی میشود و برای عملکرد دستگاه ضروری است.
۳-مخزن یا محفظه یکبار مصرف (باتل یا جار): این مخزن یکبار مصرف، محل جمع آوری ترشحات بیمار است و با توجه به نوع دستگاه ممکن است یک یا چند محفظه در دستگاه قرار داده شود.
۴-لوله ساکشن: این لوله ترشحات بیمار را به داخل محفظه جمع آوری هدایت میکند. لوله‌های استریل پس از هر بار ساکشن باید دور ریخته شوند و یکبار مصرف هستند.
۵-فیلترها: برای جلوگیری از انتشار آلودگی در اجزای داخلی آسپیراتور، دستگاه باید دارای فیلترهای باکتریایی/ویروسی باشد. همچنین ممکن است از فیلترهای خاصی برای محافظت در برابر گرد و غبار و گازهای خطرناکی که می‌توانند به دستگاه آسیب برسانند، استفاده شود.
۶-مانومتر و نمایشگر فشار: برای تنظیم، اندازه گیری و نمایش فشار.
۷-سر ساکشن: سر ساکشن ابزاری است که برای ارتباط با موضع جراحی به لوله ساکشن متصل میشود. شرکت آسیا جراح پیشرو از تولیدکنندگان سر ساکشن فریزر و یانکوئر می‌باشد. برای آشنایی بیشتر با این ابزار، توضیحات محصول را مطالعه کنید.
هنگام خرید دستگاه ساکشن به چه نکاتی توجه کنیم؟
- میزان فشار و مکش: حداکثر فشاری که یک دستگاه ساکشن برای ایجاد مکش اعمال میکند، توانایی آن را در حذف موثر مایعات و ترشحات تعیین میکند. حداکثر فشار بسته به مدل دستگاه و کاربرد موردنظر میتواند متفاوت باشد.
- ظرفیت محفظه جمع آوری: ظرفیت محفظه جمع آوری تعیین میکند که دستگاه چه میزان از مایعات و ترشحات را میتواند جمع کند. ظرفیت مخزن نیز بسته به مدل دستگاه و کاربرد موردنظر میتواند متفاوت باشد.
- منبع تغذیه: دستگاه های ساکشن می‌توانند با برق، باتری یا پمپ‌های دستی تغذیه شوند و منبع تغذیه میتواند بر قابلیت حمل و سهولت استفاده از دستگاه تأثیر بگذارد.
- میزان صدا و نویز: میزان نویز دستگاه بسته به مدل و کاربرد موردنظر میتواند متفاوت باشد. ممکن است دستگاه‌های کم صداتر برای استفاده در محیط‌های مراقبت خانگی ترجیح داده شوند.
- اندازه و وزن: اندازه و وزن دستگاه میتواند بر قابلیت حمل و سهولت استفاده از آن تأثیر بگذارد.
- لوازم جانبی: دستگاه های ساکشن ممکن است دارای لوازم جانبی مختلفی مانند کاتترهای ساکشن با اندازه‌های مختلف باشند که می‌توانند برای اهداف مختلف استفاده شوند.
- ظرفیت و توان خروجی بالا
- تعمیر و نگهداری آسان (از نظر هزینه و تجهیزات موردنیاز)
- قابل استریل بودن بدنه
- نحوه خدمات پس از فروش
- سیستم ایریگیشن: در بسیاری از جراحی‌ها در کنار سیستم ساکشن، اریگیشن (ست و سیستم شستشو) نیز کاربرد دارد. شرکت آسیا جراح پیشرو از تولیدکنندگان پیشرو ست های ساکشن ایریگیشن برای جراحی‌های لاپاراسکوپی در ایران می‌باشد. این ست‌ها این امکان را برای جراحان فراهم می‌کنند که عمل شست و شو و ساکشن کردن را به صورت همزمان انجام دهند.
نحوه استفاده
- قبل از استفاده از دستگاه ساکشن، مطمئن شوید که آموزش‌های لازم را دیده‌اید و دفترچه راهنمای محصول را مطالعه کرده‌اید.
- هنگامی که تمام قطعات لازم برای شروع فرآیند موجود بود، دستگاه را برای استفاده آماده کنید.
- دست‌های خود را بشویید و ضدعفونی کنید.
- فرآیند کلی استفاده از دستگاه ساکشن با بازرسی اجزای بیرونی برای بررسی هر گونه نقص و آسیب آغاز میشود. اگر همه قطعات در وضعیت مناسب بودند، آسپیراتور را به منبع برق وصل کنید.
- دستگاه را روشن کنید و لوله ساکشن خارج شده از محیط جراحی را به دستگاه وصل کنید.
- سپس سر ساکشن استریل را به لوله ساکشن در موضع عمل وصل گردد.
- مطمئن شوید که دستگاه به درستی کار میکند. برای این کار از آب مقطر یا سرم شستشو در میز عمل استفاده کنید.
- سطح فشار مکش را با توجه به شرایط بیمار تنظیم کنید.
- سر ساکشن جهت انجام مکش با ملایمت وارد حفره موردنظر شده ترشحات جمع آوری می‌گردد.
- جهت تنظیم فشار مکش در حین عمل میتوان انگشت شست را روی سوراخ موجود روی بدنه قرار داده و با جابجایی آن میزان فشار را تنظیم نمود. بسته به میزان ترشحات بیمار این عمل را چندین بار تکرار کنید.
- در آخر سر ساکشن را خارج کنید.
- پس از پایان عمل، دستگاه را خاموش کرده و سر ساکشن یکبار مصرف را دور بیندازید.
تمیز کردن دستگاه ساکشن
یکی از مهمترین نکات در استفاده از این دستگاه، فرآیند تمیز کردن آن است. برخی از قطعات این دستگاه یکبارمصرف هستند و پس از استفاده باید دور انداخته شوند. اما قطعاتی که یکبار مصرف نیستند باید مرتباً تمیز شوند. این کار برای ضدعفونی کردن دستگاه و قطعات آن از آلاینده‌های خطرناک ضروری است. زباله‌ها و قطعات یکبار مصرف باید طبق پروتکل‌های دفع زباله‌های پزشکی دفع شوند.
ملاحظات ایمنی برای استفاده صحیح
- رعایت دستورالعمل‌ها و پروتکل‌های ایمنی مناسب هنگام کار با دستگاه ساکشن برای جلوگیری از آلودگی و اطمینان از ایمنی بیمار بسیار مهم است.
- نگهداری و تمیز کردن منظم تجهیزات ضروری است.
- متخصصان باید آموزش کافی در مورد عملکرد، نگهداری و عیب یابی دستگاه ساکشن را دریافت کنند تا استفاده موثر و ایمنی از آن داشته باشند.
- عمل ساکشن گاهی اوقات برای بیمارانی که هوشیار هستند ناراحت کننده است. پزشک یا دستیاران باید به طور موثر با بیمار ارتباط برقرار کنند، فرایند ساکشن را توضیح دهند و استفاده از تکنیک‌ها و ابزارهای مناسب را برای به حداقل رساندن ناراحتی بیمار در نظر بگیرند.
منابع
امتیاز کاربران
[تعداد نظرات: ۱ میانگین نمره: ۵]
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.