پوست به عنوان بزرگترین عضو بدن، نقشی حیاتی در حفظ سلامت و محافظت از بدن در برابر عوامل خارجی دارد. بیماریهای مربوط به پوست، مو و ناخن بسیار شایع هستند و تقریباً همه افراد در مقطعی از زندگی خود یک مورد از آنها را تجربه میکنند. درماتولوژی شاخهای از علم پزشکی است که شامل بررسی، تشخیص و مدیریت هرگونه بیماری مربوط به پوست، مو، ناخن و غشاهای مخاطی میباشد. درماتولوژیست نیز پزشکی است که به درمان این اختلالات و بیماریها میپردازد. در این مقاله با اصطلاح درماتولوژی و درماتولوژیست و نقش و اهمیت آن بیشتر آشنا خواهید شد.
درماتولوژی چیست؟
درماتولوژی (Dermatology) یا پوستشناسی به عنوان یکی از شاخههای مهم علم پزشکی، نقشی حیاتی در حفظ سلامت و زیبایی پوست، مو و ناخنها دارد. ریشه کلمه درماتولوژی از واژه یونانی derma گرفته شده است که به معنای پوست است.
پوست بزرگترین بافت بدن است و عملکردهای مهم زیادی دارد. این عضو از بدن موجودات زنده در برابر گرما، سرما، میکروبها و مواد خطرناک محافظت میکند. از طرفی پوست شامل پایانههای عصبی، غدد عرق، فولیکولهای مو، عروق خونی و بسیاری از ساختارهای دیگر است. به همین دلیل پوست یک شاخص عالی برای سنجش سلامت کلی شما است؛ زیرا تغییر در رنگ و وضعیت پوست شما میتواند نشانهای از یک مشکل و بیماری باشد. به همین دلیل مراقبت از پوست و آگاهی از سلامت کلی آن بسیار مهم است. علاوه بر پوست، درماتولوژی به بررسی ناخنها، موها و غشاهای مخاطی (پلکها، بینی و دهان) نیز میپردازد.
درماتولوژیست کیست؟
درماتولوژیست به معنای متخصص پوست است. متخصصان پوست پزشکانی هستند که در تشخیص و درمان بیماریهای پوست، مو، ناخن و غشاهای مخاطی تخصص دارند. یک متخصص پوست باید شرایط داخلی بدن را که ممکن است باعث بروز عوارض پوستی شود، بداند.
کار یک متخصص درماتولوژی (درماتولوژیست) معمولاً به سه بخش تقسیم میشود:
- تشخیص و درمان: متخصص پوست میتواند شرایطی مانند پسوریازیس و آکنه را که روی پوست شما تأثیر میگذارد، تشخیص داده و درمان کند. متخصص پوست همچنین میتواند علائمی را روی پوست شما شناسایی کند که میتواند نشانهای از بیماریهای دیگر باشد. به عنوان مثال، خارش و خشکی پوست گاهی اوقات میتواند نشان دهنده مشکلات کلیه باشد.
- عمل جراحی: بسیاری از متخصصان پوست جراحیهای جزئی مانند برداشتن خال یا زگیل یا بیوپسی پوست انجام میدهند. برخی متخصصان پوست در جراحیهای گستردهتر تخصص دارند. این روشها میتواند شامل برداشتن کیستهای خوش خیم یا سرطان پوست باشد.
- اقدامات مربوط به زیبایی: متخصص پوست میتواند مشکلات پوستی را که ظاهر شما را تحت تاثیر قرار میدهد، درمان کند. این مشکلات ممکن است شامل ریزش مو، لکههای تیره یا چین و چروک باشد. بسیاری از متخصصان پوست برای انجام کارهای زیبایی مانند لایه برداری و لیزر موهای زائد نیز آموزش دیدهاند.
شایعترین بیماریهای پوستی
برخی از شایعترین بیماریهای پوستی عبارتند از:
- آکنه: جوشهای روی پوست به دلیل التهاب غدد چربی
- درماتیت: پوست قرمز، متورم و دردناک ناشی از تحریک یا آلرژی
- اگزما: پوست خشن و ملتهب که خارش دارد و ممکن است خونریزی کند.
- پسوریازیس: لکههای خارش دار، قرمز و پوسته پوسته
- عفونت قارچی: عفونت پوست یا ناخن ناشی از قارچ
- زگیل: رشد زائده کوچک سخت روی پوست که توسط ویروس ایجاد میشود.
- تبخال: تاول ملتهب در نزدیکی دهان ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس
- سرطان پوست: رشد کنترل نشده سلولهای پوستی
هر یک از این بیماریهای پوستی علائم مشخصی دارند و باید به روشی منحصر به فرد توسط درماتولوژیست مدیریت شوند. علاوه بر این، شدت هر مورد به طور قابل توجهی متفاوت است که بر انتخاب روش درمانی تأثیر میگذارد.
روشهای درمان بیماریهای پوستی
متخصص درماتولوژی (درماتولوژیست) برای رفع مشکلات پوستی ممکن است از انواع مختلفی از روشهای درمانی استفاده کند که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
- داروهای موضعی: این دسته از داروها به صورت مستقیم بر روی پوست استفاده میشوند و برای درمان مشکلاتی مانند آکنه، پسوریازیس و اگزما مناسب هستند.
- داروهای سیستمیک:این داروها به صورت خوراکی یا تزریقی تجویز میشوند و در درمان بیماریهای پوستی که نیاز به درمان داخلی دارند مانند عفونتهای شدید یا بیماریهای خودایمنی، مؤثر هستند.
- عمل جراحی: برخی از مشکلات پوستی مانند تومورهای خوشخیم یا بدخیم، نیاز به جراحی دارند که توسط درماتولوژیستها انجام میشود.
- ایمونوتراپی: این روش شامل تحریک یا سرکوب سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با بیماریهای پوستی خاص مانند ملانوما (نوعی سرطان پوست) است.
- فتودینامیک تراپی: در این روش، از نور به همراه داروهای خاصی برای درمان مشکلاتی مانند آسیبهای ناشی از نور خورشید یا برخی انواع سرطانهای پوستی استفاده میشود.
- لیزر درمانی: از لیزر به منظور درمان مشکلات پوستی مانند لکههای پیری، عروق خونی متورم و از بین بردن موهای زائد استفاده میشود.
تفاوت متخصصین پوست و زیبایی
متخصصین زیبایی با متخصصین پوست متفاوت هستند. متخصص پوست برای درمانهایی که روی بهبود ظاهر پوست یا موی شما متمرکز هستند، آموزش دیدهاند و معمولاً روی گزینههای درمانی غیرتهاجمی مانند پرکنندههای پوستی و تزریقی تمرکز میکنند. نقطه قوت اصلی متخصصان پوست در درک گسترده آنها از مراقبت از پوست است.
در حالیکه متخصص زیبایی یا پلاستیک معمولاً آموزشها و مهارتهایی برای تغییرشکل یا بازسازی قسمتهای مختلف بدن دیدهاند. به همین دلیل در جراحیهای زیبایی مانند لیفت صورت، عمل بینی، عمل سینه، لیپوساکشن و غیره تخصص دارند.
چه زمانی باید به درماتولوژیست مراجعه کرد؟
- افرادی که علائم بیماری بر روی پوست، مو، ناخن یا غشاهای مخاطی خود دارند باید به متخصص پوست مراجعه کنند.
- افرادی که به دنبال درمان سرطان پوست هستند نیز باید به درماتولوژیست مراجعه کنند.
- در مورد هرگونه درمان پوستی (درماتولوژی) با شرکت بیمه خود صحبت کنید. شرکتهای بیمه اغلب درمانهای پوستی مربوط به زیبایی را تأمین نمیکنند.
منبع
https://my.clevelandclinic.org
مقاله مرتبط: کولونوسکوپی چیست؟
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.