
انواع جراحی اسلینگ برای درمان بی اختیاری ادرار زنان

بی اختیاری ادرار یکی از مشکلات شایع در میان زنان است که میتواند تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی آنان داشته باشد. روشهای درمانی مختلفی برای این مشکل وجود دارد، اما یکی از روشهای موثر و رایج، جراحی اسلینگ است که با هدف پشتیبانی از مثانه و مجاری ادراری انجام میشود. این روش جراحی به ویژه برای درمان بی اختیاری استرسی ادرار مورد استفاده قرار میگیرد و با ایجاد حمایتی مصنوعی در ناحیه لگن به کاهش نشت ادرار کمک میکند. جراحی اسلینگ در نواحی مختلف بدن میتواند به شکلهای گوناگونی انجام شود و انتخاب روش مناسب بسته به شرایط خاص هر بیمار دارد. در این مقاله به بررسی روشهای مختلف جراحی اسلینگ برای درمان بی اختیاری ادرار زنان خواهیم پرداخت.
انواع جراحی اسلینگ برای درمان بی اختیاری ادرار
جراحی اسلینگ یکی از روشهای مؤثر درمان بی اختیاری ادرار زنان است که در آن، یک نوار مش به طور دائم زیر مجرای ادرار قرار داده میشود تا از نشت ادرار جلوگیری کند. دو روش استاندارد برای قرار دادن این نوار وجود دارد که عبارتند از:
1- روش TVT یا SPARC
2- روش TOT یا MONARCH
روش TVT یا Sparc چیست؟
روش TVT (Tension-free Vaginal Tape) یا SPARC یکی از تکنیکهای جراحی اسلینگ برای درمان بی اختیاری ادرار در زنان است. در این روش، نوار مش از زیر مجرای ادرار عبور کرده و از پشت استخوان شرمگاهی (در ناحیه رتروپوبیک) به سمت جلو میرود. به همین دلیل، این عمل به نام جراحی رتروپوبیک نیز شناخته میشود.
هدف روش TVT این است که نوار از مجرای ادرار حمایت کند، بدون اینکه فشار زیادی بر آن وارد کند. این روش به طور مؤثری از نشت ادرار جلوگیری کرده و عملکرد طبیعی مجرای ادرار را حفظ میکند. روش TVT یا SPARC به دلیل کمترین عوارض و زمان بهبودی سریع، یکی از گزینههای پرطرفدار در درمان بی اختیاری ادرار به شمار میآید.
TOT یا MONARCH چیست؟
TOT (Transobturator Tape) یا MONARCH یک روش جراحی برای درمان بی اختیاری ادرار است که مشابه با روش TVT عمل میکند، اما تفاوتهایی در مسیر عبور نوار مش دارد. در این روش، نوار مش از زیر مجرای ادرار عبور کرده و به جای عبور از پشت استخوان شرمگاهی از داخل ناحیه کشاله ران عبور میکند. این مسیر عبور باعث کاهش احتمال انسداد ادرار و آسیب به ساختارهای اطراف میشود. با این حال، در مواردی که بی اختیاری ادرار شدید باشد، این روش ممکن است کارساز نباشد و نیاز به روشهای دیگری باشد.
تفاوت TOT و TVT چیست؟
در هر دوی این روشها، مش از زیر مجرای ادرار عبور میکند، اما مسیر عبور آن از استخوانها متفاوت است. در روش TVT یا SPARC، نوار مش از زیر مجرای ادرار عبور کرده و از پشت استخوان شرمگاهی به شکل حرف U عبور میکند. در مقابل، در روش TOT یا MONARCH نوار از زیر مجرای ادرار به شکل حرف V عبور کرده و به صورت مورب به سمت کشاله ران حرکت میکند. هر یک از این روشها با توجه به شرایط بیمار و نوع بی اختیاری ادرار میتواند انتخاب مناسبتری باشد.
کدام روش جراحی بهتر است؟
انتخاب بهترین روش جراحی برای درمان بی اختیاری ادرار به عوامل مختلفی از جمله شدت و نوع نشتی ادرار بستگی دارد. هر دو روش TVT و TOT از طریق یک عمل نسبتاً کوچک، مجرای ادرار را با استفاده از یک نوار مش تک رشتهای غیرقابل جذب پشتیبانی میکنند، اما تفاوتهایی در نحوه عملکرد و تأثیر آنها وجود دارد.
در روش TVT، نوار به شکل حرف U از مجرای ادرار پشتیبانی میکند که این میتواند کمی مؤثرتر باشد، اما احتمال انسداد مجرای ادرار در این وضعیت بیشتر است. در مقابل، در روش TOT نوار به شکل حرف V باز از مجرای ادرار پشتیبانی میکند و احتمال انسداد کمتر است.
پیش از عمل، معمولاً تست اورودینامیک برای اندازه گیری فشار نشتی ادرار انجام میشود. در صورتی که نشتی ادرار شدید باشد، روش TOT ممکن است گزینه بهتری باشد. در حالی که برای نشتی متوسط، روش TVT مؤثرتر است. برای زنانی که فشار نشتی ادرارشان کم است، هیچ یک از این روشها توصیه نمیشود.
چه مدت پس از جراحی اسلینگ در بیمارستان بستری خواهم بود؟
پس از جراحی ترمیم بی اختیاری ادرار با استفاده از مش، معمولاً یک شب در بیمارستان بستری خواهید بود. پس از عمل، شما با سوند ادراری به اتاق بستری منتقل میشوید که معمولاً در صبح روز بعد سوند برداشته میشود. بعد از برداشتن سوند باید قادر باشید که ادرار کنید. در صورتی که همه چیز به طور طبیعی پیش برود، شما میتوانید در همان روز یا روز بعد از بیمارستان مرخص شوید و به خانه بروید.
بعد از عمل چه کارهایی میتوانم انجام دهم و چه کارهایی را نمیتوانم انجام دهم؟
پس از جراحی اسلینگ باید تا 6 هفته از انجام فعالیتهایی که میتوانند به نوار و محل جراحی آسیب برسانند، خودداری کنید. این فعالیتها شامل بلند کردن اجسام سنگین مانند جاروبرقی، کیسه خرید یا هر شیء سنگین دیگری است. این اقدام برای اطمینان از فیکس شدن نوار در موقعیت صحیح و جلوگیری از جابجایی آن ضروری است.
همچنین، توصیه میشود که تا چند هفته پس از عمل از رانندگی خودداری کنید تا فشار اضافی به نواحی جراحی وارد نشود. در عوض، فعالیتهای سبک و استراحت توصیه میشود تا روند بهبودی تسریع شود.
چه مدتی بعد از عمل اسلینگ میتوانم رابطه جنسی داشته باشم؟
پس از جراحی اسلینگ برای درمان بی اختیاری استرسی ادرار به دلیل بریدگیهایی که در ناحیه واژن ایجاد میشود و قرار گرفتن مش در پشت آن، توصیه میشود که تا 6 هفته از رابطه جنسی همراه با دخول واژن خودداری کنید. این مدت زمان به بدن فرصت میدهد تا بهبودی لازم را بدست آورد و از آسیب به نوار و خطر فرسایش مش در داخل واژن جلوگیری شود.
بعد از 6 هفته میتوانید به تدریج رابطه جنسی را از سر بگیرید، اما همیشه بهتر است قبل از هر اقدامی با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که هیچ مشکلی وجود ندارد و روند بهبودی به درستی پیش میرود.
عوارض عمل جراحی اسلینگ چیست؟
عمل جایگذاری مش برای درمان بی اختیاری ادرار معمولاً به خوبی پیش میرود، اما مانند هر عمل جراحی دیگری ممکن است عوارضی به دنبال داشته باشد. برخی از عوارض رایج شامل موارد زیر هستند:
- ناتوانی در دفع ادرار
- محدودیت در فعالیتهای فیزیکی
- سایش مش در داخل واژن
- عفونت
- کبودی و هماتوم
- درد هنگام رابطه جنسی (دیسپارونی)
- خطر سوراخ شدن مثانه در عمل TVT (به دلیل عبور نوار از پشت استخوان شرمگاهی در این روش، ممکن است خطر سوراخ شدن مثانه وجود داشته باشد)
- درد در ران پس از TOT (در روش TOT ممکن است درد در ناحیه ران جایی که مش قرار داده شده، احساس شود که معمولاً با داروهای بی حس کننده موضعی و استروئید برطرف میشود)
- فرسایش مش در مجرای ادرار (مشکل بسیار نادر)
- حدود 6 تا 10 درصد از زنان ممکن است پس از این عمل دچار فوریت در دفع ادرار شوند که در برخی موارد با گذشت زمان بهبود مییابد یا با درمانهای دارویی قابل کنترل است.
این عوارض به طور کلی نادر هستند و اکثر بیماران پس از عمل هیچ مشکل اساسی نخواهند داشت.
اگر بعد از عمل اسلینگ نتوانم ادرار کنم، چه اتفاقی میافتد؟
اگر پس از عمل جراحی و خارج شدن کاتتر از بدن در روز اول نتوانید ادرار کنید، معمولاً کاتتر باید دوباره استفاده شود. یک هفته بعد از جراحی کاتتر را دوباره خارج میکنند و در بسیاری از موارد بیمار میتواند به طور طبیعی ادرار کند. اگر همچنان نتوانید ادرار کنید به شما آموزش داده میشود که چگونه خودتان کاتتر را وارد کنید که به این فرآیند ISC گفته میشود. با گذشت زمان، بیشتر افراد قادر به ادرار کردن به طور طبیعی میشوند.
در صورت تداخل نوار مش با واژن چه کاری باید کرد؟
یکی از شایعترین مشکلات پس از جراحی، چسبندگی نوار مش به بافتهای واژن است. در صورت بروز این مشکل، معمولاً میتوان آن را با استفاده از کرم استروژن واژینال درمان کرد که به صورت شبانه استفاده میشود.
اگر این درمان مؤثر نباشد، ممکن است نیاز به یک عمل جراحی کوچک برای ترمیم این سایش باشد. در برخی موارد، ممکن است لازم باشد که بخشی از نوار مش برداشته شود تا مشکل برطرف گردد.
جراحی اسلینگ پاب واژینال چیست؟
عمل اسلینگ پاب واژینال مشابه با روش TVT است، اما در این روش به جای استفاده از مش از بخشی از بافت بدن خود بیمار برای حمایت از مجرای ادرار یا گردن مثانه استفاده میشود. این تکه بافت که فاسیا نام دارد، معمولاً از ناحیه ران یا شکم برداشته میشود. به دلیل استفاده از بدن خود بیمار، این بافت به نام نوار اتولوگ شناخته میشود. در گذشته، جراحان از بافت جسد انسانها یا روده خوکها به این منظور استفاده میکردند، اما امروزه دیگر استفاده از این مواد ممنوع است.
اسلینگ پاب واژینال چگونه انجام میشود؟
در این روش، ابتدا بافت از جلوی شکم بیمار برداشته میشود و در هر انتهای آن یک بخیه زده میشود. سپس بافت از زیر مجرای ادرار عبور داده میشود. از آنجا که این نوع جراحی با استفاده از بافت بدن خود بیمار انجام میشود، نیاز به برش بزرگتری در قسمت پایین شکم خواهد داشت.
یکی از چالشهای این روش، احتمال بروز مشکلات دفع ادرار بعد از جراحی است. این مشکل ممکن است به مرور زمان تشدید شود و حتی در برخی موارد، برای کمک به تخلیه ادرار از مثانه، سوندی برای کاتتریزاسیون متناوب قرار داده میشود. به دلیل همین مشکلاتی که ممکن است در این روش ایجاد شود، روش TVT اختراع شد تا این چالشها را برطرف کند.
با این حال، به دلیل نگرانیهایی که در مورد وجود مش در داخل بدن بیمار وجود دارد، گرایش به استفاده از اسلینگهای پاب واژینال همچنان وجود دارد.
عوارض اسلینگ پاب واژینال
همانند تمامی عملهای جراحی، بعد از عمل اسلینگ پاب واژینال نیز احتمال بروز عوارضی وجود دارد. از جمله عوارض شایع پس از این جراحی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- عفونت زخم
- هماتوم (کبودی)
- عفونت مجاری ادراری
- درد در ناحیه زخم (مشکلات مربوط به زخم در جراحی اسلینگ پاب واژینال شایعتر است و بیمار ممکن است درد بیشتری در ناحیه زخم احساس کند که معمولاً با گذشت زمان بهبود مییابد)
- عدم توانایی ادرار کردن که میتواند تا مدتی ادامه یابد (این مشکل به ویژه برای کسانی که پیشتر عمل جراحی ناموفق داشتهاند، شایع است).
این عوارض احتمالاً به مرور زمان برطرف میشوند، اما در برخی موارد ممکن است مشکلات مزمنتری ایجاد کنند.
بعد از اسلینگ پاب واژینال چه زمانی میتوانم به خانه بروم؟
به طور معمول، پس از عمل اسلینگ پاب واژینال شما باید 2 تا 3 روز را در بیمارستان بستری باشید. این بستری بودن به دلیل درد زیاد در ناحیه زخم و نیاز به نگهداری کاتتر تا 2 روز پس از عمل است.
بعد از اسلینگ پاب واژینال چه زمانی میتوانم رابطه جنسی داشته باشم؟
پس از جراحی اسلینگ پاب واژینال بهتر است تا 6 هفته از رابطه جنسی خودداری کنید تا به بهبودی کامل برسید.
در چه شرایطی جراحی اسلینگ پاب واژینال مناسب است؟
در سه موقعیت انتخاب نوار پاب واژینال به جای مش توصیه میشود:
- درمان بی اختیاری استرسی ادرار: شایعترین نوع بی اختیاری ادرار، نشت ادرار به دلیل فشار است. در این شرایط، اگر تست اورودینامیک نشان دهد که فشار نقطه نشتی بسیار پایین است، انتخاب نوار پاب واژینال به جای مش مصنوعی میتواند موفقیت بیشتری داشته باشد، چرا که TVT در این شرایط احتمال شکست بالاتری دارد.
- عمل قبلی ناموفق با مش: اگر پیش از این، یک عمل جراحی با مش داشتهاید که موفقیتآمیز نبوده است و نقطه نشتی نیز پایین باشد، ممکن است نیاز به عمل مجدد با نوار پاب واژینال داشته باشید. این موضوع ممکن است به معنای برداشتن مش قبلی و استفاده از بافتهای بدن برای حمایت از مجرای ادرار باشد.
- تمایل به عدم استفاده از مش: برخی از زنان به دلیل نگرانیهایی در مورد وجود مش در بدنشان ترجیح میدهند از نوار پاب واژینال استفاده کنند که از بافت بدن خود بیمار ساخته میشود و هیچ ماده خارجی وارد بدن نمیشود.
جراحی برای درمان بی اختیاری استرسی چقدر موفقیت آمیز است؟
میزان موفقیت جراحی اسلینگ برای درمان بی اختیاری استرسی به شدت بی اختیاری و سایر عوامل بستگی دارد. به طور کلی، هر دو روش استفاده از نوار اتولوگ و مش مصنوعی دارای درصد موفقیت بالایی هستند و در درمان بی اختیاری استرسی مؤثر میباشند.