کاور میکروسکوپ جراحی چیست؟ (+تفاوت کاور میکروسکوپ زایس و لایکا)

در محیط حساس و استریل اتاق عمل، رعایت اصول کنترل عفونت از اهمیت بالایی برخوردار است. تجهیزات جراحی مخصوصاً ابزارهای پیشرفته‌ای مانند میکروسکوپ جراحی، نقش کلیدی در موفقیت عمل‌های جراحی ایفا می‌کنند. اما همین ابزارها در صورت عدم محافظت صحیح می‌توانند منبع انتقال آلودگی باشند. از آنجا که امکان استریل کردن دستگاه‌هایی مانند میکروسکوپ جراحی در تمام مراکز وجود ندارد یا فرایند استریل کردن آن‌ها بسیار زمان‌بر و پرهزینه است، استفاده از کاورهای یکبار مصرف استریل به عنوان یک راهکار مؤثر برای پیشگیری از آلودگی آن‌ها، امری ضروری است. در این مقاله به معرفی کاور میکروسکوپ جراحی و بررسی تفاوت کاور میکروسکوپ زایس و لایکا خواهیم پرداخت.

کاور میکروسکوپ جراحی چیست؟

کاور میکروسکوپ جراحی یک پوشش استریل و یکبار مصرف است که برای محافظت از میکروسکوپ‌های جراحی در اتاق عمل استفاده می‌شود. از آنجایی که میکروسکوپ‌های جراحی، تجهیزات پیچیده و گران قیمتی هستند و امکان قرار دادن آن‌ها در اتوکلاو یا استفاده از روش‌های دیگر برای استریلیزاسیون وجود ندارد یا فرایند استریل کردن آن‌ها بسیار سخت، پرهزینه و زمان‌بر است، برای جلوگیری از آلودگی و انتقال میکروارگانیسم‌ها به موضع جراحی، روی آن‌ها یک کاور پلاستیکی شفاف و استریل کشیده می‌شود.

این کاور طوری طراحی شده که قسمت‌هایی مثل چشمی، لنز، بازو و سایر بخش‌های میکروسکوپ را به طور کامل بپوشاند، بدون اینکه مانع دید جراح شود یا عملکرد دستگاه را مختل کند. هدف اصلی استفاده از کاور میکروسکوپ، حفظ شرایط استریل در محیط جراحی است.

چرا استفاده از این کاورها ضروری است؟

استفاده از کاور میکروسکوپ جراحی در اتاق عمل ضروری است، چون:

• حفظ استریلیته ناحیه جراحی: میکروسکوپ در تماس نزدیک با موضع جراحی قرار دارد. بدون کاور، احتمال انتقال آلودگی از دستگاه به موضع عمل وجود دارد که می‌تواند باعث عفونت جدی در بدن بیمار شود.
• عدم امکان استریل کردن دستگاه: میکروسکوپ جراحی یک وسیله الکترونیکی و حساس است که نمی‌توان آن را مانند ابزارهای جراحی به راحتی در اتوکلاو یا سایر دستگاه‌های استریلیزاسیون قرار داد و استریل کرد. بنابراین بهترین راه ایجاد یک سد محافظتی، استفاده از کاور یکبار مصرف و استریل است.
• پوشش کامل و مطمئن: کاورها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که تمام اجزای حساس میکروسکوپ مانند لنز، چشمی، دسته‌ها و بازوی متحرک را بپوشانند، بدون اینکه عملکرد آن‌ها را مختل کنند.
• پیشگیری از تماس با خون و ترشحات: حین جراحی، احتمال پاشیده شدن خون یا ترشحات به دستگاه وجود دارد. کاور یکبار مصرف از نفوذ این مواد جلوگیری می‌کند و در صورت آلودگی به راحتی قابل تعویض است.
• صرفه جویی در زمان و هزینه: برخلاف کاورهای پارچه‌ای، کاورهای یکبارمصرف نیازی به شستشو، ضدعفونی و استریلیزاسیون مجدد ندارند. این موضوع موجب صرفه جویی در منابع و تسهیل عملکرد اتاق عمل می‌شود.

انواع کاور میکروسکوپ جراحی برند AJP

شرکت آسیا جراح پیشرو کاورهای میکروسکوپ جراحی را در دو نوع زایس و لایکا تولید می‌کند:

۱-کاور میکروسکوپ زایس (Zeiss)

این نوع کاور، مخصوص میکروسکوپ‌های برند زایس طراحی شده که یکی از برندهای معروف و پرکاربرد میکروسکوپ جراحی است. البته سایز لنز برخی از میکروسکوپ‌های کمپانی‌های دیگر نیز با این مدل همخوانی داشته و می‌توان از این مدل برای محافظت از آن‌ها نیز استفاده کرد. به همین دلیل در مواردی که مدل میکروسکوپ برای مشتری مشخص نباشد، قطر لنر میکروسکوپ سوال می‌شود تا امکان پوشش‌دهی بررسی گردد.

 ویژگی‌های کاور میکروسکوپ زایس عبارتند از:

• از نظر ابعاد و فرم دقیقاً با مدل‌های مختلف سالیان اخیر میکروسکوپ زایس و برندهای دارای لنز هم اندازه (قطر خارج لنز ۶۵ میلی‌متر) هماهنگ هستند.
• قسمت‌هایی مانند چشمی، بازو، هد اپتیکی و کابل‌ها را کاملاً پوشش می‌دهند.
• از جنس پلی‌اتیلن شفاف و مقاوم در برابر پارگی تولید می‌شوند.
• استریل و یکبارمصرف هستند.

۲-کاور میکروسکوپ لایکا (Leica)

این کاورها برای مدل‌های مختلف میکروسکوپ‌های برند لایکا تولید می‌شوند که در جراحی‌های مغز، ستون فقرات، گوش، چشم و غیره کاربرد فراوان دارند. ویژگی‌های این نوع کاورها عبارتند از:

• مناسب برای انواع مدل‌های میکروسکوپ لایکا و دارای لنز مشابه و هم اندازه (قطر خارج لنز ۶۸ میلی‌متر)
• شفافیت بالا برای وضوح دید از طریق لنز
• قابلیت نصب آسان و سریع روی میکروسکوپ در شرایط استریل
• استفاده از مواد اولیه با کیفیت جهت کاهش خطر پارگی حین جراحی

تفاوت کاور میکروسکوپ زایس و لایکا

کاورهای میکروسکوپ جراحی زایس و لایکا به طور خاص برای مدل‌های مختلف میکروسکوپ این دو برند و میکروسکوپ‌های با قطر لنز مشابه طراحی شده‌اند تا به بهترین نحو از دستگاه‌ها در برابر آلودگی‌ محافظت کنند.

تفاوت اصلی کاور میکروسکوپ زایس و لایکا در ابعاد و شکل آن‌هاست (به ویژه لنز) که متناسب با ویژگی‌های هر برند طراحی شده است. به عنوان مثال، با توجه به اینکه قطر لنز بیشتر میکروسکوپ‌های لایکا حدود ۶۸ میلی‌متر است، کاورهای این برند نیز بر همین اساس تولید می‌شوند. در حالی که برای میکروسکوپ‌های زایس که اغلب دارای لنزهایی با قطر ۶۵ میلی‌متر هستند، کاورهایی با ابعاد مناسب تولید می‌شود. این تطابق دقیق باعث نصب آسان کاور و محافظت کامل از تجهیزات حین جراحی می‌شود.

نحوه استفاده از کاور میکروسکوپ جراحی

مراحل نصب به شرح زیر است:

• ابتدا پرستار سیرکولار، کاور میکروسکوپ را به صورت استریل از بسته بندی خارج می‌کند و تحویل پرستار اسکراب می‌دهد.
• اسکراب باید لایه‌های مختلف کاور را با دقت باز کند. معمولاً اولین لایه به سمت چپ و دومین لایه به سمت راست باز می‌شود. باز کردن کاور باید با دقت انجام شود تا از آلودگی آن جلوگیری شود.
• کاور میکروسکوپ برند AJP با طرح ویژه بسته‌بندی لایه‌ها موجب عدم ریزش کاور در زمان نصب شده و سبب می‌شود کاور به صورت ایمن و مطمئن روی میکروسکوپ قرار بگیرد.
• اسکراب با یکی از دست‌ها چشمی و با دست دیگر دو انتهای کاور میکروسکوپ جراحی را می‌گیرد تا از افتادن آن جلوگیری کند. سپس کاور را به آرامی بر روی میکروسکوپ قرار می‌دهد.
• پس از قرار دادن کاور روی میکروسکوپ، چسب‌های نواری و کش‌ها به کاور متصل می‌شوند تا آن را به طور محکم به دستگاه بچسبانند. این مرحله بسیار مهم است تا کاور در طول عمل جراحی جابجا نشود.
• در نهایت اسکراب باید مطمئن شود که کاور به درستی بر روی میکروسکوپ محکم شده و هیچگونه محدودیتی در حرکت آن ایجاد نشده است.
• توجه داشته باشید که اگر ناچار به استفاده از کاوری غیر از کاور منطبق با ابعاد میکروسکوپ اتاق عمل شدید، لازم است ابعاد آن بزرگتر از میکروسکوپ باشد تا بتواند تمامی بخش‌های مورد نیاز را به خوبی پوشش دهد و در نواحی حساس مانند دسته‌ها دچار پارگی نشود.

مزایای استفاده از کاورهای یکبارمصرف

در گذشته از کاورهای پارچه‌ای قابل شستشو برای پوشاندن میکروسکوپ‌ها استفاده می‌شد، اما این نوع کاورها به راحتی در برابر خون و ترشحات نفوذپذیر بودند و نیاز به شستشو، اتوکلاو و بسته بندی مجدد داشتند. در مقابل، کاورهای یکبار مصرف:

• کاملاً غیرقابل نفوذ به مایعات هستند.
• نیازی به استریل کردن مجدد ندارند.
• باعث صرفه جویی در وقت و هزینه‌های بیمارستانی می‌شوند.
• از انتقال عفونت‌های بیمارستانی جلوگیری می‌کنند.
• نصب ساده‌تری دارند.
• به دلیل یکبار مصرف بودن، ایمنی بیشتری را فراهم می‌کنند.

ویژگی‌های کاور میکروسکوپ شرکت آسیا جراح پیشرو (AJP)

کاورهای میکروسکوپ شرکت آسیا جراح پیشرو علاوه بر دارا بودن مزایای سایر برندهای کاور یکبارمصرف از ویژگی‌های منحصر به فرد زیر نیز برخوردارند:

• اندازه مشترک برای تمام مدل‌های میکروسکوپ
• فرم بسته‌بندی کاور به گونه‌ای است که از ریزش کاور هنگام نصب جلوگیری کرده و فرایند نصب را برای اپراتور بسیار راحت می‌نماید.
• زیست تخریب پذیر بودن ویژگی دیگر کاورهای تولیدی شرکت آسیا جراح پیشرو با برند AJP می‌باشد که بیانگر عزم شرکت در حفظ محیط زیست و کمک به چرخه طبیعی بازگشت مواد به طبیعت می باشد.