اندوبگ چیست و چه کاربردی دارد؟

استفاده از روش‌های جراحی کم تهاجمی مانند لاپاراسکوپی طی ۲۰ سال گذشته رشد چشمگیری داشته است. اندوبگ با نام فارسی کیسه تخلیه نمونه یکی از اقلام مصرفی موردنیاز در عمل‌های لاپاراسکوپی است. این محصول انواع و اقسام مختلفی دارد و در سایزها و حجم‌های مختلف توسط شرکت‌های تجهیزات پزشکی تولید می‌شود. یکی از این مدل‌ها، اندوبگ خودکار با حجم ۷۰۰ سی سی (۷۰۰ میلی لیتر) است که در ادامه با این محصول بیشتر آشنا خواهید شد.

اندوبگ چیست؟

اندوبگ یا کیسه تخلیه نمونه جراحی از مدت‌ها قبل در جراحی‌های لاپاراسکوپی برای برداشتن کیست‌ها و توده‌های اضافی مورد استفاده قرار می‌گرفت. به تازگی افزایش نگرانی‌ها درباره انتشار سلول‌های بدخیم در حین برداشتن اجزای آلوده و بافت‌های سرطانی، منجر به استفاده بیشتر از این کیسه‌ها برای خروج ضایعات عمل جراحی شده است. اندوبگ خودکار ۷۰۰ سی سی یکی از انواع اندوبگ های تولیدی شرکت آسیا جراح پیشرو می‌باشد که در ادامه با آن بیشتر آشنا می‌شویم.

اندوبگ چه کاربردی دارد؟

از اندوبگ برای برداشتن کیست‌ها و توده‌های اضافی داخل حفره شکم از طریق برش‌های کوچک لاپاراسکوپی استفاده می‌شود. استفاده از این ابزار سبب جلوگیری از نشت محتویات کیست یا توده به داخل حفره شکمی می‌شود. البته امروزه برای برداشتن توده‌ها یا کیست‌های خوش خیم هم از کیسه تخلیه نمونه استفاده می‌شود و عدم استفاده از آن می‌تواند برای بیمار در آینده خطرساز و آلوده کننده باشد.

انواع اندوبگ ها

اندوبگ های تولیدی شرکت آسیا جراح پیشرو با برند AJP از نظر اندازه (قطر و گنجایش کیسه) و تکنیک مورد استفاده برای باز کردن و استقرار کیسه متفاوت هستند. متداول ترین کیسه های تخلیه نمونه برای عمل‌های لاپاراسکوپی دارای قطر ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر هستند و امکان خروج بیشتر توده‌ها را به راحتی دارند. این کیسه‌ها معمولاً برای ورود به شکم نیاز به فضای ۱۰ تا ۱۲ میلیمتری دارند که توسط تروکار ایجاد می‌شود.

اندوبگ ها از نظر روش باز کردن کیسه نیز متفاوت هستند؛ کیسه های تخلیه نمونه آندوسکوپی (اندوبگ) در دو نوع خودکار و دستی تولید می‌شوند که در نوع خودکار قابلیت باز شدن خودکار کیسه پس از ورود به حفره شکمی وجود دارد. نوع دیگر هم نوع دستی است که کیسه پس از ورود به حفره شکمی، برای باز شدن نیاز به ابزار دارد که از طریق آن‌ها لبه‌های کیسه را نگه می‌دارند.

شرکت آسیا جراح پیشرو (برند AJP) مفتخر است اعلام کند هر دو مدل اندوبگ های دستی و خودکار را در سایزهای مختلف و با کیفیت بالا تولید کرده است.

جهت مشاهده مدل ها و سایزهای مختلف اندوبگ های AJP اینجا کلیک کنید!

نحوه استفاده

ابتدا اندوبگ یکبارمصرف از طریق تروکار وارد حفره شکمی بیمار می‌شود. سپس جراح نمونه یا بافت جدا شده را داخل اندوبگ قرار می‌دهد. در نهایت جراح با استفاده از تکنیک‌های برش سرد (cold-cutting) آن را از محل برش ایجاد شده برای لاپاراسکوپی یا حتی کلپوتومی (colpotomy) واژینال (برای نمونه های حجیم) خارج می‌کند.

به این صورت اندوبگ از ریختن و پخش شدن محتویات نمونه در قسمت‌های مختلف بدن بیمار که ممکن است باعث انتشار آلودگی و پیشرفت بیماری شود، جلوگیری می‌کند.

کاربرد اندوبگ خودکار ۷۰۰ سی سی

از اندوبگ خودکار ۷۰۰ سی سی معمولا در عمل‌هایی که سایز بافت موردنظر جهت نمونه برداری و یا خارج کردن بزرگتر از ۱۲ سانتی متر است، استفاده می‌شود. سایز و مدل کیسه مورد استفاده، پیش از عمل توسط جراح مشخص می‌گردد.

اهمیت استفاده از اندوبگ

علت اصلی استفاده از اندوبگ آن است که در عمل‌های کم تهاجمی (لاپاراسکوپی)، برش‌ها کوچک هستند و جراحان برای خارج کردن ضایعات و نمونه‌های بزرگ از موضع عمل با چالش مواجه‌اند. یک راه حل برای رفع این مشکل استفاده از کیسه تخلیه نمونه (اندوبگ) است.

پس از جدا شدن نمونه از بدن، نمونه جهت خروج از برش جراحی در داخل کیسه تخلیه نمونه قرار می‌گیرد که در نتیجه آن، احتمال تماس نمونه با حفره شکمی و محل برش به حداقل میزان ممکن می‌رسد. بنابراین استفاده از کیسه تخلیه نمونه از این جهت پرطرفدار شده است که از انتشار عفونت جلوگیری می‌کند و مانع ریختن مایع و محتویات نمونه درون حفره صفاقی می‌شود. همچنین خطر متاستاز (metastasis) را در مواردی که نمونه‌ها و بافت‌ها، سرطانی و خطرناک هستند به حداقل می‌رساند.

به هر حال، اهمیت نمونه برداری بالینی بسیار بالا است و اینجاست که نقش کیسه نمونه برداری مشخص می‌شود. دیگر مثل قبل از خردکننده‌ها (Morcellator) استفاده نمی‌شود و جوامع پزشکی دنیا توصیه می‌کنند که از ابزارهای مهارکننده (مثل اندوبگ ها) در نمونه برداری حین جراحی استفاده شود.

انتخاب سایز و مدل مناسب

جراحان در بیشتر موارد بر اساس مطالعات تصویربرداری و معاینه‌های فیزیکی می‌دانند که با چه توده و بافتی در حین عمل جراحی مواجه خواهند شد. بر همین اساس سایز و ابعاد اندوبگ موردنیاز تعیین می‌شود.

دو معیار مهم برای انتخاب مدل و سایز اندوبگ و ابزارهای نمونه برداری، اندازه نمونه و نوع بافت آن (جامد، کیستیک، بافت نرم یا مخلوط) است. اندازه نمونه می‌تواند از کمتر از ۱ سانتی متر تا بزرگتر از یک فیبروم رحمی  ۲۰ هفته‌ای باشد.

شکل نمونه نیز معیار مهمی برای انتخاب کیسه نمونه است و معمولا کیسه های تخلیه نمونه، مخروطی شکل هستند. اگر در انتخاب کیسه متناسب با ابعاد نمونه دقت نشود، ممکن است نمونه به طور کامل در داخل کیسه جای نگیرد و در این صورت ممکن است عملیات برداشتن ایمن نمونه یا بافت بی اثر شود.

هنگام نمونه برداری نوع بافت نیز به دقت بررسی می‌شود؛ زیرا توده‌های نرم و پوسته پوسته مانند کیست تخمدان و کیسه صفرا در مقایسه با تومورهای جامد یا کلسیفه شده (calcified tumors) مانند رحم فیبروماتیک، قسمتی از روده و یا طحال یا یک درموئید بزرگ با اجزای جامد، راحت تر خارج می‌شوند و در داخل کیسه جای می‌گیرند.

برای کسب اطلاعات تکمیلی در مورد محصول اندوبگ پیشنهاد می‌کنیم مقاله اهمیت استفاده از اندوبگ در جراحی لاپاراسکوپی را نیز مطالعه کنید.