سبد خرید خالی است.
کنترل خونریزی در اتاق عمل چه اهمیتی دارد و چگونه انجام می‌شود؟
بررسی اهمیت کنترل خونریزی
خونریزی داخلی و خارجی همواره یک نشانه بالینی نگران کننده در تمام جوامع بشری بوده است که می‌تواند ناشی از بریدگی‌های کوچک یا بریدگی‌های عمیق پس از آسیب به یک ورید یا شریان بزرگ یا قطع عضو باشد. به همین دلیل، کنترل خونریزی یکی از اولین و مهم‌ترین اقداماتی است که تیم درمانی می‌بایست در مواجهه با یک آسیب به بهترین شکل ممکن انجام دهند. این فرایند شامل مجموعه اقداماتی است که به وسیله آن خونریزی یک بیمار که دچار آسیب تروماتیک شده یا دارای یک بیماری است که باعث خونریزی شده، کنترل می‌شود. طیف گسترده‌ای از محصولات در این زمینه تولید شده و استفاده می‌شوند. در ادامه با روش‌های مختلف کنترل خونریزی آشنا خواهید شد.
بدن چگونه خونریزی را متوقف می‌کند؟
هموستاز واکنش طبیعی بدن شما به آسیبی است که باعث خونریزی می‌شود. این واکنش خونریزی را متوقف می‌کند و به بدن شما اجازه می‌دهد تا ترمیم آسیب را آغاز کند. با این حال، در موارد غیرمعمول فرآیندهایی که هموستاز را کنترل می‌کنند، می‌توانند نادرست عمل کنند و باعث ایجاد مشکلات بالقوه جدی یا حتی خطرناک در قطع خونریزی یا تشکیل لخته شوند.
هموستاز ترکیبی از اصطلاحات “همو” (به معنی “خون”) و “استاز” (به معنای “ایستادن”) است. بنابراین این اصطلاح به معنای چگونگی توقف خونریزی در بدن شما می‌باشد. هموستاز شامل سه مرحله اصلی است که عبارتند از:
۱-هموستاز اولیه (لخته شدن پلاکت)
هموستاز اولیه زمانی است که بدن شما یک پلاگ یا لخته موقت برای مهر و موم کردن آسیب ایجاد می‌کند. برای انجام این کار، پلاکت‌هایی که در خون شما در حال گردش هستند به بافت آسیب دیده می‌چسبند و فعال می‌شوند. این لخته بسیار شبیه چوب پنبه یا درب بطری عمل می‌کند و خون را در داخل نگه می‌دارد و از جاری شدن آن جلوگیری می‌کند. هموستاز اولیه همچنین ممکن است شامل انقباض (تنگ شدن) رگ خونی آسیب دیده باشد.
۲-هموستاز ثانویه (آبشار انعقادی)
تشکیل لخته اولین قدم برای توقف خونریزی است، اما به اندازه کافی پایدار نیست که بدون کمک در جای خود باقی بماند. مرحله بعدی که لخته را تثبیت می‌کند، هموستاز ثانویه است. این مرحله که آبشار انعقادی نیز نامیده می‌شود، مولکول‌هایی را در خون شما به نام “عوامل انعقادی” درگیر می‌کند. در نهایت، آبشار انعقادی ماده‌ای به نام فیبرین را تشکیل می‌دهد. طی این مرحله لخته مانند آجر و فیبرین مانند ملات عمل می‌کند. آنها با یکدیگر یک لخته جامد و پایدار را تشکیل می‌دهند.
۳-فیبرینولیز
آخرین مرحله هموستاز زمانی است که بدن شما لخته موجود را به بافت طبیعی تبدیل کند. زیرا تشکیل لخته یک راه حل موقت است. در این مرجله فرآیندی به نام فیبرینولیز اتفاق می‌افتد که طی آن بدن شما لخته را به همان نوع بافتی که قبل از آسیب بود، بازسازی می‌کند.
سه تکنیک کنترل سریع خونریزی در کمک‌های اولیه
سه تکنیک کنترل سریع خونریزی که می‌تواند به نجات یک زندگی کمک کند، عبارتند از:
۱-اعمال فشار مستقیم
فشار مستقیم یک روش استاندارد برای کنترل خونریزی در هر نقطه از بدن است. اعمال فشار بر روی زخم، رگ‌های خونی را به صورت دستی منقبض می‌کند و به جلوگیری از جاری شدن خون کمک می‌کند. برای این کار:
- محل خونریزی را پیدا کنید و زخم را بررسی کنید.
- از یک پد تمیز استفاده کنید و فشار محکم و ثابتی را مستقیماً روی نقطه خونریزی اعمال کنید.
- فشار را مدتی حفظ کنید تا جایی که خونریزی متوقف شود.
۲-بستن زخم
برای یک زخم جدی تر، ممکن است لازم باشد که یک پانسمان روی زخم بسته شود تا فشار را حفظ کند.
۳-بالا بردن اندام
در صورت امکان بالا بردن اندام بالاتر از سطح قلب می‌تواند به کنترل خونریزی کمک کند. این کار باعث کاهش فشار خون در محل خونریزی می‌شود که می‌تواند کمک کند تا جریان خون به این ناحیه کاهش یابد و خونریزی متوقف شود.
خونریزی داخلی چیست؟
خونریزی داخلی یک شکل غیرقابل مشاهده از خونریزی است که در داخل بدن (به عنوان مثال در معده یا مغز) رخ می‌دهد و اغلب نتیجه تروما یا آسیب است. خونریزی در قسمت خارجی بدن به راحتی قابل مشاهده است و شما به راحتی می‌‌توانید مشخص کنید که چه چیزی باعث آن شده و آن را برطرف کنید. درصورتیکه خونریزی داخلی به راحتی قابل مشاهده و تشخیص نیست.
به همین دلیل یافتن منبع خونریزی داخلی ممکن است کمی طول بکشد و نیاز به معاینه فیزیکی عمیق و جدی داشته باشد. اگر این خونریزی متوقف نشود، می‌تواند باعث ایجاد یک وضعیت بحرانی شود.
علل خونریزی داخلی چیست؟
- تروما/آسیب: معمولاً خونریزی داخلی در اثر تروما ایجاد می‌شود و نیازمند روش‌های کنترل خونریزی است.
- خونریزی گوارشی: این اتفاق به دلایل زیادی مانند زخم معده، ورم معده و التهاب مری رخ می‌دهد.
- عوامل انعقادی: بدن مکانیسم مخصوص خود را برای توقف خونریزی دارد. اگر عوامل انعقادی بدن به درستی کار نکنند، اندام‌ها به خونریزی ادامه می‌دهند.
- دارو: برخی از داروها به عنوان رقیق کننده خون عمل می‌کنند و از تشکیل لخته خون جلوگیری می‌کنند.
- آنوریسم: آنوریسم برآمدگی سرخرگ به دلیل ضعیف شدن دیواره آن است و می‌تواند به دلیل فشار خون بالا ایجاد شود.
- اختلالات خونریزی: به عنوان مثال هموفیلی یک بیماری ژنتیکی است که از لخته شدن خون جلوگیری می‌کند.
- حاملگی خارج از رحم: هنگامی که جنین در خارج از رحم قرار می‌گیرد، خونریزی داخلی مشاهده می‌شود.
- خونریزی بعد از جراحی: هرگاه روی بدن شما جراحی انجام شود، احتمال بروز خونریزی به دلایل مختلف مانند ایجاد برش و آسیب رسیدن به عروق وجود دارد. بنابراین نیازمند روش‌های مناسب برای کنترل خونریزی حین جراحی هستیم.
علائم خونریزی داخلی
علائم و نشانه‌هایی که نشان می‌دهد جایی داخل بدن در حال خونریزی است، شامل موارد زیر می‌باشد:
- ضعف شدید
- درد در محل آسیب دیده
- فشار خون پایین
- تورم شکم
- تهوع و استفراغ
- پوست رنگ پریده و عرق کرده
- تنگی نفس
- تشنگی شدید
- بیهوشی
- سرگیجه
خونریزی داخلی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
- انجام معاینه فیزیکی روی ناحیه‌ای از بدن که ممکن است خونریزی داخلی رخ داده باشد، از مراحل اولیه تشخیص خونریزی داخلی است. به عنوان مثال، اگر نگرانی در مورد خونریزی داخل شکمی باشد، معاینه شکم انجام می‌شود و سپس اقدامات لازم برای کنترل خونریزی انجام می‌شود.
- آزمایش خون ممکن است برای بررسی تعداد گلبول‌های قرمز خون یا کم خونی انجام شود.
- برای بررسی خونریزی داخلی اغلب به تصویربرداری برای جستجوی منبع خونریزی نیاز داریم. اگر نگرانی در مورد خونریزی گوارشی وجود داشته باشد، متخصص گوارش ممکن است از فیبر نوری برای بررسی مری و معده (آندوسکوپی) یا روده بزرگ (کولونوسکوپی) استفاده کند. در صورت یافتن منبع خونریزی، پزشک ممکن است بتواند با استفاده از دستگاه الکتروکوتر، خونریزی را متوقف کند.
- توموگرافی کامپیوتری (CT Scan) رایج ترین آزمایش برای بررسی خونریزی در مغز است. همچنین قادر به شناسایی تورم مغز و شکستگی جمجمه است. سی تی اسکن همچنین ابزار موثری برای بررسی خونریزی داخل شکمی است. این روش می‌تواند محل آسیب احتمالی، شدت آسیب اندام، وجود خونریزی در اندام (مانند کبد، کلیه یا طحال) یا اینکه آیا خون به داخل صفاق ریخته شده است یا خیر را ارزیابی کند.
- ممکن است از سونوگرافی برای جستجوی خون در شکم استفاده شود، به ویژه در ارزیابی مشکلات زنان و زایمان مانند خونریزی از کیست تخمدان یا حاملگی خارج رحمی.
- اگر تصور شود که منبع خونریزی به دلیل یک شریان آسیب دیده باشد، ممکن است از آنژیوگرافی برای ارزیابی جریان خون شریانی استفاده شود.
- در برخی شرایط که بیمار به دلیل خونریزی داخلی به شدت دچار مشکل شده است، ممکن است تصمیم به انجام عمل جراحی اورژانسی برای یافتن و ترمیم محل خونریزی گرفته شود. این کار ممکن است در قربانیان تروما با صدمات شکمی یا قفسه سینه که دارای علائم حیاتی ناپایدار (مانند کاهش سطح هوشیاری و فشار خون پایین) و در معرض خطر خونریزی تا حد مرگ هستند، انجام شود.
راه‌های کنترل خونریزی داخلی و خارجی در اتاق عمل
کنترل خونریزی زخم‌های داخلی معمولا سخت‌تر از زخم‌های خارجی است. به همین دلیل درمان خونریزی داخلی خارج از محدوده کمک‌های اولیه ساده است. هنگامی که عمل رو به اتمام است، جراح سعی می‌کند مطمئن شود که تمام خونریزی‌ها کنترل شده است. این کار با شناسایی و بستن رگ‌های خونی با بخیه یا استفاده از استپلرها یا گیره‌ها انجام می‌شود. همچنین در اتاق عمل از دستگاه الکتروکوتر برای سوزاندن رگ‌های خونی و توقف خونریزی استفاده می‌شود.
برخی از پروتکل‌ها نیاز به استفاده از عوامل تسریع کننده ایجاد لخته دارند که می‌توانند به صورت خارجی به عنوان پودر یا ژل استفاده شوند یا در پانسمان یا به صورت تزریق داخل وریدی استفاده شوند. این کار به ویژه در شرایطی که به دلایل مختلف مانند بیماری‌هایی مثل هموفیلی لخته تشکیل نمی‌شود، مفید است.
به این ترتیب از روش‌های مختلفی برای کنترل خونریزی استفاده می‌شود که در ادامه به طور خلاصه به آنها می‌پردازیم:
- برای کنترل خونریزی رگ‌های متوسط و بزرگ از بخیه، کلیپس عروقی یا گره زدن رگ با نخ‌های جراحی استفاده می‌شود. جراح با توجه به بزرگ و یا کوچک بودن سیاهرگ یا سرخرگ از انواع نخ قابل جذب یا غیر قابل جذب برای گره زدن یا بخیه استفاده می‌نماید.
- برای رگ‌های کوچک، عضلات و سایر قسمت‌هایی که خونریزی خیلی شدید نیست و پراکنده است از جریان برق و دستگاه الکتروکوتر استفاده می‌شود. استفاده از کوتری در جراحی بسیار گسترده است و انواع مختلفی دارد. جریان برق ایجاد شده در دستگاه الکتروکوتر که شدت آن توسط اپراتور طبق نیاز جراح تنظیم می‌گردد، از طریق قلم کوتری به سر قلم و سپس به قسمت در حال خونریزی انتقال می‌یابد. جریان برق پس از انتقال به محل جراحی می‌بایست از طریق صفحه پلیت کوتری که به قسمت‌هایی از بدن بیمار نصب می‌گردد به دستگاه کوتری باز گردد.
- در قسمت‌هایی که خونریزی پراکنده و نامشخص است از انواع تامپون استفاده می‌شود. تامپون‌ها خون را از داخل موضع جذب می‌کنند و با فشردن ناحیه در حال خونریزی به قطع خونریزی کمک می‌کنند.
منابع
https://www.betterhealth.vic.gov.au
امتیاز کاربران
[تعداد نظرات: ۲ میانگین نمره: ۴]
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.