سبد خرید خالی است.
سیستوسکوپی، آرتروسکوپی و هیستروسکوپی (شباهت‌ها و تفاوت‌ها)
سیستوسکوپی، آرتروسکوپی و هیستروسکوپی چیست؟
سیستوسکوپی، آرتروسکوپی و هیستروسکوپی سه روش مختلف آندوسکوپی هستند که شامل استفاده از اندوسکوپ برای مشاهده و تشخیص و در برخی موارد، درمان نواحی خاصی از بدن می‌باشند. در اینجا ما این سه روش را از نظر هدف، بخش‌هایی از بدن که بررسی می‌کنند و کاربردهای رایج آن‌ها مقایسه می‌کنیم.
آندوسکوپی چیست؟
آندوسکوپی یک روش تشخیصی-درمانی کم تهاجمی است که در آن پزشک ابزاری لوله‌ای شکلی را در بدن قرار می‌دهد تا داخل بدن را مشاهده کند و در صورت نیاز اقدامات درمانی لازم را انجام دهد. انواع مختلفی از روش‌های آندوسکوپی وجود دارد که هر کدام برای مشاهده قسمت خاصی از بدن طراحی شده‌اند. برای آشنایی بیشتر با تکنیک آندوسکوپی مقاله آندوسکوپی چیست و چگونه انجام میشود؟ را مطالعه بفرمایید.
انواع روش‌های اندوسکوپی
رایج‌ترین روش‌های اندوسکوپی مورداستفاده برای تشخیص و درمان عبارتند از:
- برونکوسکوپی
- کولونوسکوپی
- سیستوسکوپی
- لاپاراسکوپی
- لارنگوسکوپی
- آرتروسکوپی
- گاستروسکوپی
- توراکوسکوپی
- هیستروسکوپی
سیستوسکوپی چیست؟
سیستوسکوپی روشی است که شامل قرار دادن یک سیستوسکوپ (لوله نازک و انعطاف پذیر یا سخت و غیر قابل انعطاف دارای منبع نور و لنز دوربین در انتهای آن و یا بصورت تکمیلی) در مجاری ادراری و داخل مثانه برای بررسی علائم اولیه سرطان، عفونت، انسداد یا خونریزی و … است.
سیستوسکوپی چگونه انجام میشود؟
سیستوسکوپی اغلب به صورت سرپایی انجام میشود. قبل از عمل، مثانه بیمار باید خالی باشد. سپس بیمار روی تخت جراحی دراز می‌کشد و بی حسی یا بیهوشی انجام میشود. در اکثر روش‌های تشخیصی، پزشک از ژل بی حس کننده استفاده می‌کند تا بیمار در مجرای ادرار احساس درد نکند. برای سیستوسکوپی درمانی که تهاجمی‌تر است، ممکن است بیمار نیاز به بیهوشی عمومی داشته باشد.
در شروع عمل، سیستوسکوپ از طریق مجرای ادرار وارد مثانه شده و آب یا سالین از طریق سیستوسکوپ به مثانه تزریق میشود. همانطور که مایع مثانه را پر می‌کند، دیواره مثانه متسع و باز میشود تا اورولوژیست بتواند داخل آن را به وضوح ببیند و بررسی‌های لازم را انجام دهد. پزشک همچنین در صورت نیاز می‌تواند ابزارهای دیگری را از طریق سیستوسکوپ وارد مثانه کند و اقداماتی از قبیل برداشتن نمونه‌های بافتی یا تومور را انجام دهد.
سیستوسکوپی چقدر طول می‌کشد؟
سیستوسکوپی تشخیصی به طور متوسط حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه طول می‌کشد. در صورت انجام اقدامات درمانی ممکن است تا حدود ۳۰ دقیقه یا بیشتر نیز ادامه داشته باشد.
موارد استفاده از سیستوسکوپی
- احتباس ادرار (ناتوانی در تخلیه کامل مثانه)
- بی اختیاری ادرار (ناتوانی در کنترل جریان ادرار)
- وجود خون در ادرار (هماچوری)
- وجود سنگ مثانه، بافت غیرطبیعی، پولیپ یا تومور
- عفونت‌های مکرر دستگاه ادراری (UTIs)
- سوزش ادرار (دیسوریا)
- تنگی مجرای ادرار
- فیستول مجرای ادراری
- نمونه برداری از مثانه یا مجاری ادراری برای بررسی توده مشکوک به سرطان
- بزرگ شدن پروستات (هیپرپلازی خوش خیم پروستات)
- گرفتن نمونه ادرار از حالب‌ها
- تزریق رنگ برای تصویربرداری با اشعه ایکس که جریان ادرار را ردیابی می‌کند.
عوارض احتمالی سیستوسکوپی
- واکنش به بیهوشی
- عفونت مثانه
- پارگی دیواره مثانه
- خونریزی
- احتباس ادرار به دلیل تحریک و تورم ناشی از عمل
آرتروسکوپی چیست؟
آرتروسکوپی یک روش تشخیصی و جراحی است که پزشکان برای بررسی، تشخیص و درمان مشکلات داخل مفصل از آن استفاده می‌کنند. در این روش از آرتروسکوپ برای مشاهده مفاصلی مانند مفصل زانو، شانه یا لگن استفاده میشود.
آرتروسکوپ یک لوله کوچک است که در بدن قرار می‌گیرد و شامل سیستمی از لنزها، یک دوربین فیلمبرداری کوچک و یک منبع نور برای مشاهده است. دوربین به یک سیستم مانیتورینگ متصل است که به جراح اجازه می‌دهد تا موضع جراحی را در حین انجام آن مشاهده کند. آرتروسکوپ اغلب همراه با ابزارهای دیگری برای انجام اقدامات درمانی یا نمونه برداری استفاده میشود.
این روش عمدتاً برای تشخیص و درمان مشکلات مرتبط با مفصل از جمله آسیب‌‌های رباط و غضروف، سینوویت و آسیب مفاصل استفاده میشود.
موارد استفاده از آرتروسکوپی
متخصص ارتوپد ممکن است برای بررسی و درمان بسیاری از شرایط از تکنیک آرتروسکوپی استفاده کند. در ادامه به برخی از موارد استفاده از آرتروسکوپی اشاره می‌کنیم:
- التهاب مفصل زانو، شانه، آرنج، مچ دست یا مچ پا
- بی ثباتی و درد زانو
- پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL)
- پارگی منیسک
- پارگی روتاتور کاف
- در رفتگی شانه
طی جراحی آرتروسکوپی چه اتفاقی می‌افتد؟
به طور کلی، بیمار در جراحی آرتروسکوپی مراحل زیر را طی می‌کند:
- ابتدا بیمار یک بی حسی عمومی، موضعی یا نخاعی دریافت می‌کند.
- یک برش کوچک در موضع مدنظر روی پوست بیمار ایجاد میشود.
- آرتروسکوپ از طریق برش وارد میشود.
- ممکن است در صورت لزوم برش‌های بیشتری برای ورود سایر ابزارهای جراحی ایجاد شود.
- نور از طریق فیبر نوری که در انتهای آرتروسکوپ قرار گرفته به محل عمل منتقل میشود.
- تصویر فضای داخل مفصل به صفحه نمایش منتقل میشود و جراح مطابق با تصاویر اقدامات لازم را انجام می‌دهد.
- در صورت نیاز ممکن است علاوه بر تشخیص، جراحی اصلاحی نیز انجام شود.
- در انتها ابزارها خارج شده و ممکن است پانسمان یا بانداژ روی برش‌ها قرار داده شود یا از بخیه استفاده شود.
- جای زخم‌های کوچک ایجاد شده برای ورود آرتروسکوپ و ابزارهای دیگر ممکن است نهایتاً بعد از چند روز تا چند هفته بهبود یابد.
بعد از آرتروسکوپی چه اتفاقی می‌افتد؟
اکثر جراحی‌های آرتروسکوپی به صورت سرپایی انجام میشود. این بدان معناست که می‌توانید ظرف چند ساعت پس از جراحی به خانه بروید. برخی از افراد در عرض چند روز یا چند هفته به فعالیت عادی خود باز می‌گردند.
ممکن است لازم باشد برای مدتی از وارد کردن وزن یا فشار به ناحیه مورد نظر خودداری کنید. اگر آرتروسکوپی روی مفصل ران یا پای خود انجام داده‌اید، ممکن است لازم باشد از عصا یا وسیله کمکی دیگری استفاده کنید.
مزایای آرتروسکوپی چیست؟
آرتروسکوپی یک روش کم تهاجمی است. این روش از طریق برش‌های کوچک انجام میشود. مزایای آن در مقایسه با جراحی باز عبارتند از:
- بهبودی سریعتر
- درد کمتر
- خونریزی کمتر
خطرات یا عوارض آرتروسکوپی چیست؟
آرتروسکوپی یک روش نسبتاً ایمن است. اما مانند هر روش جراحی دیگری ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد. برخی از عوارض آن عبارتند از:
- واکنش آلرژیک به بیهوشی
- لخته شدن خون
- آسیب به بافت اطراف یا اعصاب
- خونریزی یا تورم بیش از حد
- عفونت
آرتروسکوپی چقدر طول می‌کشد؟
این روش معمولاً بین ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت طول می‌کشد.
هیستروسکوپی چیست؟
یکی دیگر از روش‌های اندوسکوپی، هیستروسکوپی است. هیستروسکوپی شامل وارد کردن یک هیستروسکوپ (لوله نازک همراه با دوربین) از طریق واژن و دهانه رحم به داخل رحم است. هدف اصلی هیستروسکوپی تشخیص و درمان شرایطی مانند فیبروم رحم، پولیپ، خونریزی غیرطبیعی و مشکلات ناباروری است.
همچنین ممکن است در شرایط زیر از هیستروسکوپی استفاده شود:
- نتایج پاپ اسمیر غیر طبیعی
- خونریزی بعد از یائسگی
- تجربه سقط جنین
- نمونه برداری از داخل رحم
- جایگذاری آی یو دی
در طول هیستروسکوپی چه اتفاقی می‌افتد؟
بیمار تحت بیهوشی موضعی یا در برخی موارد بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد. معمولاً از بیمار خواسته میشود که دراز بکشد و پاهای خود را در رکاب قرار دهد. یک لوله نازک با یک دوربین در انتهای آن (هیستروسکوپ) وارد واژن بیمار شده و از طریق دهانه رحم به داخل رحم منتقل میشود. در این مرحله اقدامات مختلفی از جمله نمونه برداری یا درمان یک ضایعه ممکن است توسط جراح انجام شود.
عوارض احتمالی هیستروسکوپی
درست مانند هر روش دیگری هیستروسکوپی ممکن است برخی از عوارض را به همراه داشته باشد، از جمله:
- مشکلات ناشی از بیهوشی
- عفونت
- پارگی یا آسیب به دهانه رحم
- آسیب به اندام‌های مجاور مانند مثانه، روده یا تخمدان‌ها
- التهاب لگن
مقایسه سیستوسکوپی، آرتروسکوپی، هیستروسکوپی
۱-ناحیه مورد بررسی
سیستوسکوپی: داخل مثانه و مجرای ادرار
آرتروسکوپی: فضای داخلی مفاصل مانند زانو، شانه یا لگن
هیستروسکوپی: حفره رحم
۲-کاربردهای رایج
سیستوسکوپی: کاربردهای رایج آن شامل تشخیص و درمان عفونت‌های دستگاه ادراری، شناسایی سنگ‌ها یا تومورهای مثانه، ارزیابی علت هماچوری (خون در ادرار) و ارزیابی بی اختیاری ادرار است.
آرتروسکوپی: کاربردهای رایج آن شامل ترمیم یا بازسازی رباط‌های آسیب‌دیده (مانند پارگی ACL یا PCL)، رفع پارگی منیسک، درمان سینوویت و ارزیابی میزان آسیب مفاصل (مثلاً در آرتروز) است.
هیستروسکوپی: کاربردهای رایج آن شامل برداشتن پولیپ یا فیبروم رحم، تشخیص علت خونریزی غیرطبیعی رحم، بررسی مسائل ناباروری و انجام ابلیشن آندومتر برای رفع خونریزی شدید قاعدگی است.
۳-تهاجمی یا کم تهاجمی
سیستوسکوپی: سیستوسکوپی کم تهاجمی است، زیرا سیستوسکوپ بدون نیاز به برش از طریق مجرای ادرار وارد میشود.
آرتروسکوپی: آرتروسکوپی در مقایسه با جراحی باز مفصل کم تهاجمی است، زیرا شامل برش‌های کوچک برای قرار دادن آرتروسکوپ و ابزار جراحی است.
هیستروسکوپی: هیستروسکوپی کم تهاجمی است، زیرا هیستروسکوپ از طریق واژن و دهانه رحم بدون نیاز به برش‌های شکمی وارد رحم میشود.
جمع بندی
به طور خلاصه سیستوسکوپی، آرتروسکوپی و هیستروسکوپی روش‌های کم تهاجمی هستند که برای بررسی و در برخی موارد، درمان نواحی خاصی از بدن استفاده می‌شوند. این روش‌ها اهداف مختلفی دارند و در تخصص‌های مختلف پزشکی (اورولوژی، ارتوپدی و زنان) برای رسیدگی به طیف وسیعی از شرایطی که به ترتیب بر دستگاه ادراری، مفاصل و رحم تأثیر می‌گذارند، استفاده می‌شوند.
امتیاز کاربران
[تعداد نظرات: ۱ میانگین نمره: ۵]
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.