ربات جراح داوینچی برای جراحی حداقل تهاجمی

ربات‌های جراحی به عنوان یکی از نوآوری‌های چشمگیر در دنیای پزشکی به سرعت در حال گسترش هستند و ربات جراح داوینچی یکی از پیشرفته‌ترین نمونه‌های این تکنولوژی است. انجام عمل جراحی با استفاده از سیستم جراحی داوینچی به تیم درمانی این امکان را می‌دهد که با دقت و ظرافت بالایی، روش‌های پیچیده جراحی را به اجرا درآورند. این سیستم پیشرفته به عنوان یک پلتفرم نوآورانه می‌تواند قابلیت‌های جراح را به طرز چشمگیری گسترش دهد و به عنوان گزینه‌ای برتر برای جراحی‌های کم تهاجمی استفاده شود. در ادامه به بررسی جزئیات و مزایای این سیستم پیشرفته خواهیم پرداخت.

ربات جراح داوینچی چیست؟

ربات جراح داوینچی یک نوآوری پیشرفته است که به منظور کمک به پزشکان در انجام جراحی‌های پیچیده و کم تهاجمی طراحی شده و تاکنون در بیش از سه میلیون عمل جراحی در سراسر جهان به کار گرفته شده است. شاید عنوان رباتیک این سیستم شما را به اشتباه بیندازد و گمان کنید که ربات‌ها عمل جراحی را انجام می‌دهند؛ اما در واقع، جراح با استفاده از سیستم داوینچی و ابزارهای آن، عمل جراحی را هدایت می‌کند.

این سیستم دارای بازوهای متعددی است که توسط جراح کنترل می‌شوند و قادر به انجام حرکات و چرخش‌هایی فراتر از توانایی طبیعی دست انسان هستند. جراح از فاصله‌ای چند متری از تخت بیمار در مرکز کنترل می‌نشیند و یک دوربین با کیفیت بالا به صورت سه بعدی و زنده، تصویر ناحیه عمل را به وی نمایش می‌دهد.

این فناوری برای جراحی‌های پیچیده و کم تهاجمی که به برش‌های کوچکتری نیاز دارند، طراحی شده است. برش‌ها در این سیستم معمولاً حدود یک و نیم اینچ (معادل اندازه یک سکه) هستند که باعث کاهش آسیب به بافت‌های بدن می‌شود. به علاوه، دقت و حرکات ظریف جراح که از طریق بازوهای رباتیک شبیه سازی می‌شود، منجر به کاهش خونریزی و آسیب کمتر در ناحیه جراحی می‌گردد. این فناوری، حرکات طبیعی دست، مچ و انگشتان جراح را با دقت و دامنه حرکتی وسیع از طریق بازوهای رباتیک تقلید می‌کند.

اجزای سیستم جراحی داوینچی

1-کنسول جراح

کنسول جراح، مرکز کنترل سیستم است که به جراح اجازه می‌دهد تا میدان جراحی و حرکت ابزار را تحت کنترل داشته باشد. طراحی ارگونومیک سیستم داوینچی به جراح این امکان را می‌دهد تا در یک موقعیت راحت و نشسته عمل جراحی را انجام دهد. جراح برای حرکت دادن ابزارها یا تغییر موقعیت دوربین به سادگی دستان خود را حرکت می‌دهد.

2-ابزارهای جراحی

بخش دیگری از این سیستم، ابزارهای جراحی هستند که توانایی خم شدن و چرخش با درجه‌ای بسیار بیشتر از دست انسان را دارند. اگرچه این ابزارها از نظر بصری شبیه به ابزارهای لاپاراسکوپی هستند؛ اما ابزارهای رباتیک دارای مزیت دیگری نیز هستند. آن‌ها مفصلی هستند؛ یعنی نه تنها باز و بسته می‌شوند، بلکه می‌توانند به طور کامل بچرخند و بپیچند و اندازه آن‌ها نیز از دست جراح خیلی کوچکتر است. این قابلیت‌ها امکان تقلید طبیعی حرکات دست و مچ انسان را فراهم می‌کند.

3-بخش‌های الکترونیکی

سیستم جراحی داوینچی شامل مجموعه‌ای از قطعات الکترونیکی پیشرفته است که به عملکرد دقیق و ایمن این سیستم کمک می‌کنند. این بخش‌ها شامل سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای مختلفی هستند، از جمله واحد جراحی الکتریکی (Electrical Surgical Unit)، پمپ‌ ساکشن ایریگیشن و منابع نوری برای آندوسکوپ‌ها. این قطعات الکترونیکی به بهبود دقت جراحی، کنترل بهتر ابزارها و کاهش زمان عمل کمک می‌کنند.

مقایسه ربات جراح داوینچی و لاپاراسکوپی

سیستم جراحی داوینچی به عنوان یک پیشرفت قابل توجه در مقایسه با تکنیک‌های لاپاراسکوپی، امکانات بسیاری را برای جراحان فراهم می‌کند. در روش لاپاراسکوپی معمولی، جراح در حالت ایستاده عمل می‌کند و از ابزارهای دستی با شفت بلند استفاده می‌کند که قابلیت خم شدن یا چرخش ندارند. علاوه بر این، جراح باید به یک مانیتور ویدئویی دو بعدی نگاه کند تا تصویری از آناتومی هدف را مشاهده کند که این امر ممکن است دقت عمل را کاهش دهد و محدودیت‌هایی ایجاد کند.

اما در سیستم ربات جراح داوینچی، جراح از یک کنسول مخصوص استفاده می‌کند که بازوهای رباتیک را کنترل می‌کند. این کنسول به جراح این امکان را می‌دهد که ابزارهای جراحی را با دقت و در زوایای بیشتری نسبت به دست انسان خم کند و بچرخاند. به طوری که جراحی در فضاهایی که دست انسان نمی‌تواند به آنجا دسترسی پیدا کند، امکان‌پذیر است. این ویژگی، کنترل و دقت بیشتری را حین عمل برای جراح فراهم می‌کند.

علاوه بر این، دوربین سه بعدی متصل به یکی از بازوهای ربات، محل جراحی را به طور زنده و با وضوح بسیار بالا نمایش می‌دهد. این دوربین، محل جراحی را تا 10 برابر بزرگتر از اندازه طبیعی به نمایش می‌گذارد که دید واضح‌تر و دقیق‌تری را به جراح می‌دهد و امکان انجام جراحی با دقت بیشتر را فراهم می‌کند.

چه نوع جراحی‌هایی با ربات جراح داوینچی قابل انجام است؟

FDA برای اولین بار ربات جراح داوینچی را در سال 2000 تایید کرد. از آن زمان، ربات جراح داوینچی می‌تواند در انواع مختلف جراحی‌ها استفاده شود. در ادامه به برخی از جراحی‌هایی که با ربات جراح داوینچی قابل انجام هستند، اشاره خواهد شد:

• جراحی‌های قلب و عروق
• جراحی‌های اورولوژی (مثانه، پروستات، کلیه)
• جراحی‌های زنان و زایمان
• جراحی‌های گوارش (شکم و روده)
• جراحی‌های اطفال
• جراحی‌های ارتوپدی
• جراحی‌های گوش و حلق و بینی (ENT)
• جراحی‌های جمجمه و صورت

مزایای جراحی با استفاده از ربات جراح داوینچی

• تصویر سه بعدی و دید بهتر
• دقت و کنترل بیشتر
• بهبودی سریعتر و بازگشت سریعتر به فعالیت‌های روزمره
• عوارض بعد از عمل کمتر
• ایمنی بیشتر
• حداقل برش (ایجاد برش‌های کوچک 1-2 سانتی‌متری)
• درد کمتر و خطر عفونت کمتر
• کاهش خونریزی

عوارض و چالش‌های جراحی با ربات داوینچی

هر عمل جراحی چه کم تهاجمی و چه سنتی، ممکن است با عوارضی همراه باشد. جراحی‌های کم تهاجمی که با استفاده از برش‌های کوچک‌تر انجام می‌شوند، معمولاً به دلیل مدت زمان کوتاه‌تر بهبودی و درد کمتر برای بیماران راحت‌تر از جراحی‌های باز هستند. با این حال، هنوز هم خطراتی مانند عوارض ناشی از بیهوشی، خونریزی و عفونت وجود دارند.

بنابراین جراحی رباتیک نیز عوارض و محدودیت‌های خاص خود را دارد. برخی از این محدودیت‌ها عبارتند از:

• زمان طولانی‌تر عمل و بیهوشی: جراحی با ربات داوینچی به دلیل پیچیدگی سیستم ممکن است در مقایسه با جراحی‌های سنتی یا لاپاراسکوپی معمولی زمان بیشتری ببرد. مدت زمان بیشتر جراحی می‌تواند منجر به زمان طولانی‌تر بیهوشی و در نتیجه، عوارض مرتبط با آن شود.
• نقص یا خرابی دستگاه: در صورتی که دستگاه دچار نقص یا خرابی شود، ممکن است آسیب جدی به بافت‌های بدن وارد شود یا نیاز به انجام جراحی جایگزین باشد.
• امکان تبدیل جراحی به جراحی باز: در برخی موارد، ممکن است به دلیل مشکلات پیش آمده در حین عمل، نیاز به ایجاد یک برش بزرگ و تبدیل جراحی به جراحی باز باشد.
• آسیب به اندام‌های اطراف: با توجه به دقت بالای سیستم رباتیک، در موارد نادر ممکن است آسیب غیرعمدی به اندام‌ها از جمله بریدگی، پارگی یا سوختگی وارد شود.
• عفونت: مانند هر جراحی دیگری، احتمال بروز عفونت نیز وجود دارد.
• واکنش به گازهای بیهوشی یا داروها: واکنش‌های نامطلوب به گازهای بیهوشی یا داروهای مصرفی در حین جراحی می‌تواند خطرات جانبی ایجاد کند.

برخی از این عوارض می‌توانند شدید باشند و نیاز به مداخلات فوری و اضافی برای اصلاح داشته باشند. در موارد نادر، این عوارض ممکن است منجر به مشکلات جدی یا حتی مرگ شوند، بنابراین مشاوره با پزشک متخصص و آگاهی از خطرات قبل از جراحی اهمیت زیادی دارد.

هزینه جراحی با ربات داوینچی

استفاده از فناوری رباتیک در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مزایای قابل توجهی ارائه می‌کند. اما این مزایا با هزینه‌های سنگینی همراه است. برای شروع، یک سیستم جراحی داوینچی می‌تواند هزینه‌ای حدود 2 میلیون دلار برای بیمارستان‌ها به همراه داشته باشد. این مبلغ تنها برای خرید و نصب سیستم است و هزینه‌های اضافی از جمله وسایل یکبار مصرف، نگهداری و تعمیرات به آن افزوده می‌شود. برخی از قطعات این سیستم به طور منظم نیاز به تعویض دارند که هزینه‌های زیادی را به دنبال دارد.

علاوه بر این، تعمیر و نگهداری این سیستم‌ها ممکن است سالانه بیش از 100 هزار دلار هزینه داشته باشد. این هزینه‌های سنگین برای بیماران نیز به تبعیت از هزینه‌های بیمارستان به طور مستقیم یا غیرمستقیم اعمال می‌شود. به طور معمول، جراحی‌هایی که با استفاده از سیستم ربات داوینچی انجام می‌شوند، هزینه‌ای بین 3000 تا 6000 دلار بیشتر از جراحی‌های لاپاراسکوپی سنتی دارند. این افزایش هزینه‌ها ممکن است تا 80 درصد هزینه جراحی را افزایش دهد. بنابراین، بیماران و بیمارستان‌ها باید به دقت در نظر بگیرند که آیا استفاده از این فناوری برای شرایط خاص آن‌ها از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است یا خیر.

در ویدیوی زیر نحوه استفاده از این تکنولوژی مدرن و جذاب را مشاهده خواهید کرد:

منابع

https://www.drugwatch.com

https://my.clevelandclinic.org

مقاله مرتبط: آشنایی با تاریخچه جراحی