سبد خرید خالی است.
گاز دی اکسید کربن در لاپاراسکوپی
جراحی لاپاراسکوپی به عنوان یک روش نوین و کم تهاجمی در دنیای پزشکی شناخته میشود و به جراحان اجازه میدهد تا بدون نیاز به برشهای بزرگ، عملهای جراحی را با دقت و ایمنی بالایی انجام دهند. این تکنیک به دلیل مزایای فراوانی که ارائه میدهد به سرعت به یکی از محبوبترین روشهای جراحی در سراسر دنیا تبدیل شده است. در این مقاله به بررسی لاپاراسکوپی، نحوه انجام آن و نقش کلیدی گاز دی اکسید کربن در لاپاراسکوپی میپردازیم.
لاپاراسکوپی چیست؟
لاپاراسکوپی یک تکنیک تخصصی برای انجام عملهای جراحی در ناحیه شکم است. این تکنیک، یک روش کم خطر و کم تهاجمی است که برخلاف جراحی باز سنتی فقط به برشهای کوچک نیاز دارد.
در این روش از ابزار بلند و باریکی به نام لاپاراسکوپ برای انجام عمل جراحی استفاده میشود. این ابزار مجهز به یک دوربین فیلمبرداری کوچک و منبع نور است و هنگامی که از طریق یک برش کوچک وارد بدن بیمار میشود، تصاویری از داخل شکم یا لگن تهیه میکند. این تصاویر بر روی مانیتور داخل اتاق عمل پخش شده و جراحان میتوانند بر اساس این تصاویر اقدامات لازم را در طول عمل انجام دهند.
به این ترتیب جراحان بدون نیاز به ایجاد برشهای بزرگ به بخشهای داخلی بدن دسترسی پیدا میکنند. از این روش میتوان برای تشخیص، درمان یا بیوپسی (نمونه برداری) استفاده کرد.
لاپاراسکوپی در چه مواردی استفاده میشود؟
بسیاری از عملها را میتوان به صورت لاپاراسکوپی انجام داد، برخی از رایجترین آنها عبارتند از:
- برداشتن کیست، فیبروم، سنگ و پولیپ
- برداشتن تومورهای کوچک
- بیوپسی
- جراحیهای روده
- جراحی اندومتریوز
- جراحی بازسازی مجرای ادرار و واژن
- جراحی ترمیم فتق
- درمان حاملگی خارج از رحم
- جراحی بای پس و اسلیو معده
- برداشتن کیسه صفرا
- آپاندکتومی (برداشتن آپاندیس) و …
لاپاراسکوپی چگونه انجام میشود؟
لاپاراسکوپی تحت بیهوشی عمومی انجام میشود. طی جراحی لاپاراسکوپی، ابتدا جراح چندین برش کوچک (معمولاً یک سانتیمتر یا کوچکتر) در نزدیکی ناف ایجاد میکند. سپس یک تروکار از طریق برش وارد بدن بیمار میشود. در این مرحله شکم با گاز کربن دی اکسید باد میشود تا فضای کاری بیشتر و دید واضح تری از اندامها برای جراح فراهم شود و از سوی دیگر احتمال برخورد تروکار با احشاء داخل شکم به کمترین میزان برساند. سپس یک لاپاراسکوپ از طریق تروکار وارد بدن میشود تا دید واضحی از کل ناحیه برای جراح فراهم کند.
به جز لاپاراسکوپ، سایر ابزارهای تخصصی لاپاراسکوپی نیز برای انجام عمل جراحی از طریق برشهای کوچک و تروکارها وارد بدن بیمار میشوند. جراح از این ابزارها برای انجام اقدامات و اصلاحات لازم و تکمیل درمان بیماران استفاده میکند. پس از پایان جراحی، گاز کربن دی اکسید و ابزارها از شکم خارج گردیده و برشها بسته میشوند.
مزایای لاپاراسکوپی چیست؟
به عنوان یک جراحی کم تهاجمی، لاپاراسکوپی مزایای متعددی نسبت به جراحی سنتی دارد از جمله:
- بهبودی سریعتر
- درد کمتر بعد از عمل
- جای زخم کمتر
- اقامت کوتاهتر در بیمارستان
- کاهش خطر عفونت زخم
- کاهش خطر خونریزی
- بازگشت زودتر به فعالیتهای عادی
- کاهش نیاز به داروهای مسکن
برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله لاپاراسکوپی چیست و چه کاربردی دارد؟ را مطالعه بفرمایید.
گاز دی اکسید کربن در لاپاراسکوپی چه نقشی دارد؟
دی اکسید کربن (CO۲) متداول ترین گازی است که برای ایجاد پنوپریتونئوم یا همان باد کردن حفره شکمی طی جراحی لاپاراسکوپی استفاده میشود. با تزریق CO۲ به داخل شکم، دیواره شکم از اعضای داخلی جدا شده و فضای کافی برای دید بهتر و انجام اقدامات جراحی با ابزارهای لاپاراسکوپی فراهم میشود.
چرا از کربن دی اکسید استفاده میشود؟
- دی اکسید کربن گازی بی رنگ، غیر قابل اشتعال، ارزان و ایمن است که برای باد کردن شکم طی جراحی لاپاراسکوپی گزینه بسیار مناسبی میباشد.
- یکی دیگر از دلایل استفاده از این گاز حلالیت بسیار بالای آن در خون است. یعنی CO۲ به سرعت در خون حل میشود و از طریق ریهها دفع میشود که این موضوع خطر تجمع گاز و عوارض ناشی از آن را کاهش میدهد.
- CO۲ مانع دید و تصویربرداری طی جراحی نمیشود، زیرا یک گاز شفاف است و به راحتی نور را عبور میدهد. این بدان معناست که هنگامی که حفره شکمی با CO۲ پر میشود، نور از طریق گاز به طور مؤثر عبور میکند و به جراح اجازه میدهد که از طریق دوربین لاپاراسکوپی، دید واضحی از اعضای داخلی داشته باشد.
- به طور کلی CO۲ عوارض جانبی بسیار کمی دارد و به جراح این امکان را میدهد که با اطمینان بالا و بدون نگرانی از کاهش وضوح دید یا کیفیت تصویربرداری، جراحی را انجام دهد.
عوارض استفاده از گاز دی اکسید کربن در لاپاراسکوپی
استفاده از گاز دی اکسید کربن در لاپاراسکوپی با وجود مزایایی که دارد، ممکن است با برخی عوارض همراه باشد. در ادامه به برخی از این عوارض میپردازیم:
۱-احتباس دی اکسید کربن (Hypercapnia): احتباس دی اکسید کربن زمانی رخ میدهد که CO۲ وارد خون شده و باعث افزایش سطح این گاز در خون شود. CO۲ گاز محلول در خون است و طی عمل جراحی مقداری از آن از حفره شکمی وارد جریان خون میشود. اگر بدن نتواند به سرعت آن را از طریق تنفس دفع کند، هیپرکاپنی (افزایش سطح شریانی دی اکسید کربن) رخ میدهد. علائم آن ممکن است شامل افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون، سردرد، سرگیجه و در موارد شدید کاهش سطح هوشیاری و اختلالات تنفسی باشد.
۲- پنوموتوراکس (Pneumothorax): به تجمع هوا یا گاز در فضای پلورال (فضای بین ریه و دیواره قفسه سینه) پنوموتوراکس گفته میشود که میتواند باعث فروپاشی ریه شود. در برخی موارد، CO۲ ممکن است از حفره شکمی به ناحیه پلورال نشت کند و منجر به تجمع گاز در این ناحیه شود.
۳- آمفیزم زیرجلدی (Subcutaneous Emphysema): آمفیزم زیرجلدی به تجمع گاز یا هوا در بافتهای زیر جلدی گفته میشود که میتواند باعث تورم در ناحیه گردن، صورت یا قفسه سینه شود. اگر CO۲ به طور ناخواسته وارد بافتهای زیر جلدی شود، میتواند در آنجا به دام بیفتد. این اتفاق ممکن است در اثر نفوذ گاز از طریق نقاط ضعف در دیواره شکمی یا به دلیل تزریق بیش از حد گاز رخ دهد.
۴-هیپوترمی (Hypothermia): هیپوترمی به کاهش غیرعادی دمای بدن گفته میشود که میتواند طی جراحیهای طولانی مدت رخ دهد. اگر کربن دی اکسیدی که به حفره شکمی دمیده میشود به اندازه کافی گرم نشده باشد، میتواند باعث کاهش دمای بدن بیمار شود. این موضوع به ویژه در جراحیهای طولانیتر که حجم بیشتری از CO۲ استفاده میشود، اهمیت دارد.
۵- درد ناحیه کمر و ستون فقرات: در مواردی که فشار گاز دی اکسید کربن زیاد باشد یا میزان تزریق و دفعات آن تکرارشونده باشد ممکن است موجب درد در ناحیه ستون فقرات بیمار شود.
استفاده از گاز دی اکسید کربن در لاپاراسکوپی ایمن است؟
بله. با وجود تمامی عوارضی که در بخش قبل ذکر شد، استفاده از گاز دی اکسید کربن در جراحی لاپاراسکوپی به طور کلی یک تکنیک ایمن است، چرا که بروز این عوارض به ندرت اتفاق میافتد و حتی در صورت بروز نیز معمولاً قابل مدیریت و درمان هستند.
تجهیزات لاپاراسکوپی به طور مداوم در حال پیشرفت هستند و به جراحان این امکان را میدهند که فشار و دمای CO۲ را به دقت تنظیم کنند و از بروز عوارض جلوگیری کنند. همچنین در طول جراحی، تیم پزشکی به طور مداوم سطح CO۲ در خون بیمار و فشار گاز را پایش میکند تا از بروز مشکلاتی مانند هیپرکاپنی یا هیپوترمی جلوگیری شود. به این ترتیب جراحان با تجربه و آموزش دیده قادر به پیشبینی و پیشگیری از مشکلات بالقوه هستند.
امتیاز کاربران
[تعداد نظرات: ۱ میانگین نمره: ۵]
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.