دمای اتاق عمل باید چقدر باشد؟

حفظ شرایط بهینه در اتاق عمل برای اطمینان از ایمنی بیماران، اثربخشی روش‌های جراحی و سلامت تیم جراحی بسیار مهم است. حفظ دمای اتاق عمل و رطوبت اتاق عمل در سطح مطلوب از جمله شرایطی است که می‌بایست رعایت شود. در این مقاله به طور مفصل به عوامل کلیدی دخیل در ایجاد و حفظ یک اتاق عمل ایمن می‌پردازیم.

کنترل دمای اتاق عمل

کنترل دما در اتاق عمل به دلیل تأثیر قابل توجه آن بر شرایط بیمار، عملکرد تیم جراحی و موفقیت کلی عمل جراحی از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه به دلایل اهمیت دمای اتاق عمل می‌پردازیم:

• در جراحی‌ها اغلب بخشی از بدن بیمار، بدون لباس است یا لباس‌های خیلی سبکی برای بیمار استفاده می‌شود. در این وضعیت بدن گرما را سریعتر از آنچه که می‌تواند تولید کند، از دست می‌دهد. بنابراین حفظ دمای مطلوب در اتاق عمل برای جلوگیری از سرمازدگی بیمار بسیار مهم است. سرمازدگی می‌تواند منجر به عوارضی مانند افزایش خطر عفونت و مشکلات قلبی-عروقی شود.
• جراحان و سایر اعضای تیم جراحی در طول عمل از لباس‌های استریل و سایر وسایل حفاظتی استفاده می‌کنند. دمای اتاق عمل باید به گونه‌ای باشد تا از راحتی تیم جراحی اطمینان حاصل شود، زیرا گرمای بیش از حد می‌تواند بر تمرکز، دقت و عملکرد کلی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد.

دمای مطلوب برای اتاق عمل چقدر است؟

دمای توصیه شده معمولاً در محدوده ۲۰ تا ۲۳ درجه سانتیگراد است. این محدوده به جلوگیری از سرمازدگی بیماران در طول جراحی‌های طولانی‌ کمک می‌کند و در عین حال اطمینان می‌دهد که تیم جراحی در لباس‌های خود احساس راحتی داشته باشند.

سیستم تهویه اتاق عمل

فراهم کردن تهویه مناسب در اتاق عمل برای به حداقل رساندن خطر عفونت و اطمینان از حذف آلاینده‌ها از محیط جراحی بسیار مهم است. در ادامه با دلایل این موضوع آشنا خواهید شد:

• روش‌های جراحی مانند استفاده از دستگاه الکتروکوتر در اتاق عمل می‌توانند باعث ایجاد دود شوند که این دود ممکن است حاوی میکروارگانیسم‌ها و سایر ذرات معلق باشد. در این شرایط تهویه مؤثر به حذف این آلاینده‌ها از هوا کمک می‌کند و خطر عفونت محل جراحی و سایر عوارض بعد از عمل را کاهش می‌دهد.
• از طرفی گاهی اوقات جراحی می‌تواند بوی نامطبوعی ایجاد کند. تهویه مناسب سبب به حداقل رساندن بو شده و محیطی راحت و قابل تحمل برای تیم جراحی ایجاد می‌کند.
• همچنین سیستم‌های تهویه از کارکنان در برابر قرار گرفتن در معرض مواد بالقوه مضر از جمله عوامل عفونی موجود در هوا طی مراحل جراحی محافظت می‌کنند. این امر به ویژه در زمینه بیماری‌های عفونی در حال ظهور یا موقعیت‌هایی که بیماران ممکن است ناقل پاتوژن‌های مسری باشند، بسیار اهمیت دارد.

در نتیجه داشتن تهویه مناسب یک جنبه حیاتی در طراحی اتاق عمل است که به طور مستقیم بر کنترل عفونت، ایمنی بیماران و متخصصان و موفقیت کلی جراحی تأثیر می‌گذارد.

سیستم تهویه اتاق عمل باید چگونه باشد؟

اتاق‌های عمل معمولاً طوری طراحی می‌شوند که فشار هوای بالاتری نسبت به مناطق اطراف خود داشته باشند. این فشار بالاتر با هدایت کردن هوا به خارج از اتاق عمل هنگام باز شدن درها از ورود آلاینده‌ها جلوگیری می‌کند.

همچنین فیلترهای هپا (HEPA) از اجزای ضروری سیستم تهویه اتاق عمل هستند. فیلترهای HEPA ذرات کوچکی به اندازه ۰.۳ میکرون را از هوا جذب و حذف می‌کنند و به طور قابل توجهی خطر عفونت را کاهش می‌دهند.

کنترل رطوبت در اتاق عمل

سطح رطوبت در اتاق عمل باید به دقت کنترل شود تا از مسائلی مانند رشد باکتری، عملکرد نادرست تجهیزات و ناراحتی بیماران و کارکنان جلوگیری شود. محدوده رطوبت توصیه شده معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ درصد است.

چرا کنترل رطوبت در اتاق عمل مهم است؟

• حفظ سطح رطوبت مناسب به کنترل رشد باکتری‌ها کمک می‌کند. رطوبت بیش از حد می‌تواند محیطی مناسب برای تکثیر باکتری‌ها ایجاد کند و خطر عفونت را افزایش دهد. بر عکس سطح رطوبت کم می‌تواند باعث خشک شدن غشاهای مخاطی شده و بیماران را مستعد ابتلا به عفونت کند.
• بسیاری از تجهیزات پزشکی به تخلیه الکترواستاتیک حساس هستند. کنترل رطوبت به جلوگیری از ایجاد الکتریسیته ساکن کمک می‌‎کند و خطر آسیب به تجهیزات حساس را کاهش می‌دهد.
• کنترل رطوبت برای حفظ استریلیتی اقلام و لوازم اتاق عمل بسیار مهم است. رطوبت بالا می‌تواند استریلیزاسیون تجهیزات را به خطر بیندازد، در حالی که رطوبت کم می‌تواند منجر به شکنندگی یا تخریب آن‌ها شود.

در نتیجه کنترل رطوبت یک جزء حیاتی برای ایجاد و حفظ یک محیط ایمن و موثر برای جراحی است. مراکز بهداشتی درمانی باید کنترل رطوبت را در کنار سایر عوامل محیطی برای اطمینان از ایجاد شرایط مطلوب در اتاق عمل در اولویت قرار دهند.

نورپردازی اتاق عمل

نورپردازی مناسب در اتاق عمل برای انجام اقدامات دقیق و ظریف جراحی ضروری است، زیرا تأثیر قابل توجهی بر دید، دقت و ایمنی عمل دارد. سیستم‌های روشنایی باید قابل تنظیم باشند، سایه‌ها را به حداقل برسانند و دید بهینه را فراهم کنند. چراغ‌های LED به دلیل بهینه سازی مصرف انرژی، دقت رنگ و طول عمر زیاد معمولاً مورد استفاده قرار می‌گیرند.

چندین دلیل وجود دارد که اهمیت کنترل نور در اتاق عمل را برجسته می‌کند:

• نور کافی برای مشاهده دقیق محل جراحی توسط جراحان ضروری است. نورپردازی مناسب تضمین می‌کند که جراحان بتوانند جزئیات را تشخیص دهند، ساختارهای آناتومیکی را شناسایی کنند و جراحی را با دقت انجام دهند.
• جراحی‌های طولانی مدت نیاز به تمرکز تیم جراحی دارد. روشنایی خوب و کنترل شده به جلوگیری از فشار و خستگی چشم کمک می‌کند و به جراحان و سایر اعضای تیم اجازه می‌دهد تا عملکرد مطلوب را در طول عمل حفظ کنند.
• کنترل مؤثر نور به به حداقل رساندن سایه‌ها کمک می‌کند. سایه‌ها می‌توانند دید جراح را مسدود کرده و دقت عمل را به خطر بیندازند.
• روش‌های جراحی مختلف ممکن است به سطوح مختلفی از روشنایی نیاز داشته باشند. سیستم‌های روشنایی با شدت و فوکوس قابل تنظیم به جراحان این امکان را می‌دهند تا شدت نور را طبق نیاز خود تنظیم کنند.

به این ترتیب کنترل نور در اتاق عمل، ایمنی بیماران و اثربخشی جراحی را افزایش می‌دهد و مراکز درمانی باید از سیستم‌های روشنایی پیشرفته و مناسب استفاده و به طور منظم عملکرد آن‌ها را ارزیابی کنند.

استریلیتی و تکنیک‌های آسپتیک

حفظ یک محیط استریل در اتاق عمل برای جلوگیری از عفونت محل جراحی بسیار مهم است. تکنیک‌های آسپتیک از جمله شستن کامل دست‌ها، استریل کردن ابزارها و استفاده از دریپ‌ها و روپوش‌های استریل در کاهش خطر عفونت نقش اساسی دارند. اقدامات آسپتیک نه تنها از بیماران بلکه از متخصصان و سایر اعضای تیم جراحی نیز محافظت می‌کنند.

تکنیک‌های آسپتیک

• شستن کامل دست‌ها: شستشوی کامل دست‌ها با صابون مخصوص یا استفاده از ضدعفونی کننده دست باید توسط تمامی افراد تیم جراحی انجام شود.
• استفاده از روپوش و دستکش استریل: اعضای تیم جراحی از روپوش و دستکش استریل استفاده می‌کنند تا مانعی بین خود و محل جراحی بیمار ایجاد کنند. این لباس به جلوگیری از آلودگی محل جراحی کمک می‌کند.
• استفاده از دریپ‌های استریل: دریپ‌های استریل برای ایجاد یک میدان استریل در اطراف محل جراحی روی بدن بیمار استفاده می‌شود. دریپ کردن به حفظ استریلیتی ناحیه‌ای که برش می‌خورد، کمک می‌کند. شرکت آسیا جراح پیشرو استریل دریپ‌های مورد استفاده در اتاق عمل را در سایزهای مختلف تولید کرده و خدمت مراکز درمانی محترم ارائه می‌دهد.
• تکنیک‌های مناسب استریل کردن: تمام ابزار و لوازم جراحی قبل از استفاده باید تحت فرآیندهای استریلیزاسیون مناسب قرار گیرند. این فرایندها می‌تواند شامل استفاده از اتوکلاو بخار، استریل کردن با گاز اتیلن اکساید یا سایر روش‌های معتبر برای از بین بردن میکروارگانیسم‌ها باشد.
• حفظ میدان استریل: این مورد شامل پرهیز از حرکات غیر ضروری، نگه داشتن دست‌ها بالای کمر و اطمینان از اینکه وسایل و لوازم استریل با سطوح غیر استریل تماس نخواهند داشت، می‌شود.
• اسکراب: جراحان و پرستاران اسکراب قبل از ورود به محل جراحی یک اسکراب کامل انجام می‌دهند. اسکراب به معنای شستشوی دست‌ها و ساعدها برای کاهش بار میکروبی است.
• دفع صحیح اقلام آلوده: برای جلوگیری از انتشار میکروارگانیسم‌ها، اقلام آلوده مانند دریپ‌ها و دستکش‌ها باید به درستی دور ریخته می‌شوند.
• ضد عفونی کردن پوست: قبل از شروع عمل، پوست بیمار در محل جراحی با استفاده از محلول‌های ضد عفونی کننده پاکسازی می‌شود تا خطر عفونت محل جراحی به حداقل برسد. تولیدی شرکت آسیا جراح پیشرو برای ضدعفونی کردن محل جراحی تولید شده و قابل سفارش هستند
• علاوه بر موارد تشریح شده پایش و ضدعفونی مرتب اتاق‌های جراحی، ضدعفونی تجهیزات، فضا و سطوح، شستشو و ضدعفونی لباس‌ها و همچنین سیستم تهویه اتاق عمل بسیار ضروری بوده و به صورت دوره‌ای می‌بایست کنترل و اجرا گردد.

بنابراین تکنیک‌های استریلتی و آسپتیک اصول اساسی در اتاق عمل هستند که نقش مهمی در پیشگیری از عفونت، ایمنی بیمار و موفقیت کلی روش‌های جراحی دارند. پایبندی به این روش‌ها نه تنها یک مسئولیت حرفه‌ای است، بلکه یک جنبه اساسی از ارائه خدمات درمانی با کیفیت بالا است.

کنترل نویز

کنترل نویز یک جنبه حیاتی برای ایجاد یک محیط مساعد و ایمن در اتاق عمل است. سر و صدای زیاد می‌تواند برای تیم جراحی سبب حواس پرتی شود و استرس زا باشد. بنابراین باید تلاش کرد تا نویزهای غیرضروری به حداقل برسد و ارتباطات از طریق پروتکل‌ها و فناوری‌های تعیین‌شده مانند سیستم‌های اینترکام انجام شود. یک محیط آرام و ساکت باعث ایجاد حس خوب برای همه افراد حاضر می‌شود.

مراکز درمانی باید استراتژی‌هایی را برای به حداقل رساندن سر و صدا در اتاق عمل به کار گیرند. به عنوان مثال درهای اتاق عمل می‌بایست در طول جراحی بسته نگه داشته شوند تا سر و صدا به حداقل برسد، برای درها و قفسه‌ها از سیستم‌های آرام بند استفاده شود و همچنین صحبت‌های غیرضروری در اتاق عمل انجام نشود.

اجرای روش‌های کنترل صدا می‌تواند به ایجاد یک محیط ساکت‌ و متمرکز حین جراحی کمک کند و در نهایت ایمنی بیمار و اثربخشی کلی روش‌های جراحی را افزایش دهد.

جمع بندی

ایجاد و حفظ شرایط بهینه در اتاق عمل یک مسئله چندوجهی است که نیازمند توجه به جزئیات و رعایت دستورالعمل‌های تعیین شده است. از کنترل دما و سیستم‌های تهویه گرفته تا کنترل روشنایی، استریلیزاسیون و غیره. همه این موارد نقش مهمی در تضمین موفقیت جراحی و ایمنی بیمار و تیم جراحی دارند و با رعایت آن‌ها کیفیت کلی مراقبت از بیمار افزایش یافته و نتایج جراحی رو به بهبودی می‌رود.

مقاله مرتبط: چگونه برای جراحی آماده شویم؟