اتاق عمل به عنوان محیطی پرچالش و حیاتی برای انجام جراحیهای پیچیده، نه تنها بر سلامت بیماران بلکه بر ایمنی و سلامت تیم جراحی نیز تاثیرگذار است. در این محیط، تیم جراحی با مجموعهای از خطرات و چالشها مواجه است که میتواند تأثیرات جدی بر سلامت جسمی و روانی آنها بگذارد. از عفونتهای بیمارستانی و آسیبهای ناشی از تجهیزات جراحی گرفته تا خطرات ناشی از مواد شیمیایی و فشار روانی، هر یک از این عوامل میتواند به سلامت و کارایی کادر پزشکی آسیب برساند. در این مقاله با خطرات اتاق عمل و روشهای مقابله با آنها آشنا خواهید شد.
انواع خطرات اتاق عمل
عمل جراحی هرساله عامل نجات جان میلیونها انسان میباشد. اما تیم جراحی در اتاق عمل در معرض خطرات مختلفی هستند. جراحان، پرستاران، متخصصین بیهوشی، دستیاران و سایر متخصصانی که در محیطهای جراحی کار میکنند، هر روز خود را در معرض خطر قرار میدهند. اگر به عنوان بخشی از یک تیم جراحی کار میکنید، ضروری است که با خطرات احتمالی آشنا شوید تا بتوانید در حین کار از آسیب دیدن یا قرار گرفتن در معرض خطرات جلوگیری کنید.
۱-خطرات فیزیکی اتاق عمل
صدمات فیزیکی از جمله بریدگی، خراش، شوک الکتریکی و سوختگی از شایعترین خطرات اتاق عمل هستند. به عنوان مثال یکی از اعضا ممکن است در حین جراحی به طور تصادفی دست خود را با چاقوی جراحی ببرد یا با استفاده از تجهیزات جراحی خود را بسوزاند. همچنین ممکن است یکی از اعضای تیم به طور تصادفی پوست یا چشم خود را در معرض نور لیزر یا مواد شیمیایی خطرناک قرار دهد که این اتفاق میتواند باعث سوختگی شدید شود.
۲-خطرات بیولوژیکی اتاق عمل
افرادی که در اتاق عمل کار میکنند به طور منظم با خون و سایر مایعات بدن در تماس هستند. آنها به راحتی میتوانند در معرض بیماریهایی مثل HIV و هپاتیت قرار گیرند. به این صورت که اگر بریدگی یا خراش توسط ابزار جراحی آلوده ایجاد شود یا اگر ذرات با چشمانشان تماس پیدا کنند، ممکن است انتقال بیماری رخ دهد. به عنوان مثال، ممکن است یک دستیار پس از وارد کردن و خارج کردن سوزن از بدن بیمار، سوزن را به طور تصادفی به بدن خود بزند یا یک جراح ممکن است در حین کنار گذاشتن چاقوی جراحی استفاده شده، دست خود را ببرد. بنابراین ضروری است که متخصصان جراحی تمام دستورالعملهای ایمنی تعیین شده را برای به حداقل رساندن خطر انتقال بیماری و عفونت دنبال کنند.
۳-خطرات شیمیایی اتاق عمل
دسته بعدی خطرات اتاق عمل، خطرات شیمیایی هستند. یکی از اصلیترین خطرات شیمیایی در اتاق عمل، استفاده از مواد ضدعفونیکننده و پاککنندهها است. این مواد معمولاً حاوی ترکیباتی مانند الکل، پراکسید هیدروژن و مواد شیمیایی قوی دیگری هستند که میتوانند باعث تحریکات پوستی، مشکلات تنفسی و حساسیتهای شدید شوند. تماس مستقیم با این مواد یا استنشاق بخارات آنها میتواند به عوارضی نظیر سوزش پوست، آلرژی و مشکلات ریوی منجر شود. بنابراین، استفاده از تجهیزات حفاظتی مانند دستکش، ماسک و عینکهای محافظ و رعایت دستورالعملهای استفاده از این مواد ضروری است.
همچنین تجهیزات بیهوشی ممکن است حین جراحی دچار اختلال شوند. نشتی در لولههای مربوط به گازهای بیهوشی اجازه میدهد تا به بیرون نفوذ کنند و همه افراد حاضر در اتاق عمل در معرض گاز قرار گیرند. قرار گرفتن در معرض گازهای بیهوشی میتواند به مهارتهای حرکتی، رفلکسها و هوشیاری فرد آسیب برساند. یک متخصص بیهوشی باید قبل از هر عمل جراحی تجهیزات و اتصالات خود را به دقت بررسی کند تا هرگونه نشتی یا مشکلات دیگر را شناسایی کند.
سایر خطرات احتمالی برای جراح
- علاوه بر خطراتی که ذکر شد افرادی که در محیط های جراحی کار میکنند، میتوانند دچار مشکلات دیگری نیز بشوند. به عنوان مثال متخصصان جراحی بیشتر وقت خود را روی پاهای خود به صورت خمیده میگذرانند. این موضوع میتواند باعث عوارض ارتوپدی از جمله ناهماهنگی ستون فقرات و تحلیل دیسک شود. طبق گزارشات، حدود ۳۸ درصد از صدمات شغلی گزارش شده توسط جراحان شامل درد مهرههای گردنی بوده است.
- مورد بعدی خطرات اتاق عمل، آسیبهای روحی و روانی است. از آنجایی که جراحی اغلب در شرایط مرگ و زندگی انجام میشود و کوچکترین اشتباهی میتواند به قیمت جان بیمار تمام شود، اعضای تیم جراحی تحت فشار روانی زیادی نیز هستند. با گذشت زمان، این استرس میتواند سلامت روان فرد را از بین ببرد و باعث اضطراب، افسردگی و فرسودگی شغلی شود.
خطرات استفاده از تجهیزات آلوده برای بیمار
یکی دیگر از خطرات اتاق عمل، خطر انتقال آلودگی با تجهیزات آلوده از بیماری به بیمار دیگر است. در هر عمل جراحی تجهیزات مختلف با سطوح، مایعات و بافتهای بدن بیمار تماس پیدا میکنند. در این مرحله است که خطر بسیار بزرگی جان بیمار را تهدید میکند و آن هم استفاده از تجهیزات آلوده و میکروبی میباشد. این عامل نه تنها انتقال میکروب و عفونت را امکان پذیر میکند، بلکه احتمال انتقال بیماریها را از فردی به فرد دیگر افزایش میدهد. بنابراین عفونت زدایی و استریل کردن تجهیزات اتاق عمل از مهمترین اقداماتی است که میبایست انجام شود و باعث میشود که انتقال بیماری و میکروب به حداقل برسد. در سال ۲۰۰۸، CDC قوانین و مقررات لازم را در زمینه ضدعفونی و استریلیزاسیون در اختیار تمامی متخصصین قرار داد و استفاده از آن را اجباری نمود.
راههای کاهش اثرات منفی این خطرات
برای کاهش اثرات منفی خطرات شیمیایی در اتاق عمل، میتوان از راهکارهای زیر استفاده کرد:
- استفاده از تجهیزات حفاظتی مانند دستکشها، ماسکها، فیلترها و عینکهای محافظ
- استفاده از سیستمهای تهویه کارآمد برای کاهش غلظت گازهای بیهوشی و بخارات مواد شیمیایی در هوا
- برگزاری دورههای آموزشی برای کادر پزشکی و پرستاران درباره نحوه استفاده صحیح از مواد شیمیایی و تجهیزات حفاظتی
- ارائه دستورالعملهای ایمنی و هشدارها در مورد خطرات مواد شیمیایی مورد استفاده
- پیروی از دستورالعملهای تولیدکنندگان برای استفاده، نگهداری و دفع مواد شیمیایی
- مطالعه برچسبها و بروشورهای مواد شیمیایی برای آگاهی از خطرات و اقدامات ایمنی
- تمیز کردن منظم سطوح و تجهیزات برای جلوگیری از تجمع مواد شیمیایی و بخارات آنها
- انتخاب مواد پاککننده با کمترین خطرات شیمیایی و استفاده از آنها به شیوهای ایمن
- استفاده از فناوریها و مواد شیمیایی کمخطر و سازگار با محیط زیست
منبع
لینک مرتبط: ضدعفونی کردن تجهیزات پزشکی و جراحی
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.